TRIPs-Plus hükümler; sebep ve sonuçları

Abstract

Gerek mili mevzuatlarda gerekse uluslararası alanda kri haklara saklanan korumanın niteliği ve seviyesinin belirlenmesinde en önemli metin Ticaretle Bağlantılı Mülkiyet Hakları Anlaşmasıdır (TRIPs). Fikri haklara ilişkin asgari ilkeler ülkelerarası iki ve çok taraı anlaşmalar TRIPs ile son bulmamış, devam ederek TRIPs ile kabul edilen asgari ilkelerin ötesine geçen çeşitli anlaşmalar imzalanmış, yürürlüğe girmiş veya müzakerelerine başlanmıştır. TRIPs ile kabul edilmiş asgari ilkelerin ötesine geçerek kri haklara koruma sağlayan bu anlaşmalar kamu yararı tartışmasını daha da önemli kılmıştır. Bu makalede kamu yararı açısından yapılan tartışmalar öncelikle genel hatları ile TRIPs çerçevesinde ele alınacak ardından “TRIPs-plus” (TRIPs-ötesi) kavramı ve etkileri değerlendirilecektir.

TRIPs (trade-related aspects of intellectual property rights) is the most signicant convention regarding the determination of the quality and the level for the protection of the intellectual rights. The minimum standards for the protection of the intellectual rights and the bilateral and multilateral agreements did not last with the TRIPs. Many bilateral and multilateral agreements setting standards which go beyond the TRIPs provisions have been negotiated and/or concluded. The discussions about the public interest of the intellectual rights have become more important due to these agreements. This article shall broadly examine the public interest arguments in the frame of TRIPs and review the eects and the context of “TRIPs-plus” provisions.