Üst duyguların algılanan stres ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Üst-duygular, bireylerin kendi duyguları hakkında ikincil olarak hissettikleri duygulardır. Bu çalışmanın amacı, üst-duyguların bireylerin algıladıkları stres düzeyi ve psikolojik iyi oluş ile olan ilişkilerini araştırmaktır. Çalışmanın ilk kısmında, duygular hakkındaki duyguları değerlendirmek amacıyla kullanılan Üst-Duygu Ölçeği (MetaEmotion Scale; Mitmansgruber ve ark., 2009) Türkçe’ye çevrilmiştir ve ölçeğin Türk örneklemindeki psikometrik özellikleri incelenmiştir. İlk çalışmanın örneklemi 18-53 yaş aralığındaki toplam 305 katılımcıdan oluşmaktadır. İlk çalışmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Üst-Duygu Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Kabullenme ve Eylem Ölçeği-II kullanılmıştır. Buna göre, Üst-Duygu Ölçeği’nin Türkçe formunun bireylerin üst-duygularını değerlendirmede güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğu ortaya konulmuştur. Çalışmanın ikinci kısmında ise üst-duygular ile algılanan stres düzeyi ve psikolojik rahatsızlık düzeyi arasındaki ilişkiler incelenmiştir. İkinci çalışmanın örneklemi 18-50 yaş aralığındaki toplam 516 katılımcıdan oluşmaktadır. İkinci çalışmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Üst-Duygu Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri ve Algılanan Stres Ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışmada, bireylerin algıladıkları stres düzeyi, negatif duygular ve psikolojik belirtilerin olumsuz üst-duygularla pozitif yönde; olumlu üst-duygularla ise negatif yönde ilişkili olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın bir diğer sonucuna göre, olumsuz üst-duygular, bireylerin negatif duygularını ve psikolojik belirti düzeyini anlamlı ve pozitif yönde yordamaktadır. Öte yandan, olumlu üst-duygular, pozitif duyguları ve psikolojik iyi oluşu pozitif yönde, negatif duyguları ise negatif yönde yordamaktadır. Çalışmanın bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış ve çalışmanın klinik doğurguları ile gelecek çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.

Meta-Emotions are the secondary feelings that individuals have about their own emotions. The aim of this study was to investigate relationship of meta-emotions with perceived stress and psychological well-being. In the first part of the study, Meta-Emotion Scale (MES; Mitmansgruber et. al., 2009), used to assess emotions about emotions, was adapted into Turkish and its psychometric properties were investigated in a Turkish sample. The sample of the first study consisted of 305 participant aged between 18 and 53. In the first study, Demografic Information Form, Meta-Emotion Scale, Psychological Well Being Scale, Acceptance and Action Scale-II were used in data collection. The results of the first study revealed that, the Turkish version of Meta-Emotion Scale is reliable and valid measure to assess emotions about emotions. In the second part of this study, the relations among meta-emotions, perceived stress and psychological symptoms are investigated. The sample of the first study consist of 516 participant aged between 18 and 50. In data collection, Demografic Information Form, Meta-Emotion Scale, Positive and Negative Affect Scale, The Brief Symptom Inventory and Perceived Stress Scale were administered. The results showed that perceived stress, negative emotions and psychological symptoms were positively asociated with negative meta-emotions and negatively associated with positive meta-emotions. Furthermore, negative meta-emotions were significant predictors of negative emotions and psychological symptoms. On the other hand, positive meta-emotions were positively associated with positive emotions and psychological well being; negatively associated with negative emotions. Findings of the study were discussed in the light of the relevant literature and clinical implications and future directions of the study were also mentioned.