Öz-şefkat ve tekrarlayıcı düşünmenin olumsuz duygulanım ve depresyon ile ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu tezin amacı öz-şefkat ve tekrarlayıcı olumsuz düşünmenin depresyon ve olumsuz duygulanımla olan ilişkilerinin Türk üniversite öğrencileri örnekleminde aracı değişkenli regresyon analizi ile incelenmesidir. Öz-sevecenlik, ortak insanlık ve farkındalık olmak üzere 3 bileşenden oluşan öz-şefkat kavramı, Batı psikolojisinde yakın geçmişte çalışılmaya başlanmış; çalışmalar öz-şefkatin psikopatolojilere karşı koruyucu ve iyileştirici bir rol oynadığını göstermiştir. Kişinin kendisi, kendisini ilgilendiren meseleler ve deneyimleri üzerine tekrarlı olarak sıklıkla düşünmesini içeren zihinsel bir süreç olan tekrarlayıcı düşünme ise olumsuz duygulanım ve depresyon ile pozitif ilişki içindedir. Çalışmanın örneklemi uygun örneklem yöntemiyle seçilen 250 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Öz-Duyarlık Ölçeği, Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Olumsuz Duygulanım Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmış; analizlerde ise T-testi, Pearson Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Regresyon Analizi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda öz-şefkat, olumsuz duygulanım ve depresyon ile anlamlı ve negatif bir ilişki göstermiştir. Tekrarlayıcı olumsuz düşünme, olumsuz duygulanım ve depresyon ile anlamlı ve pozitif bir ilişki göstermiştir. Ayrıca, öz-şefkatin olumsuz duygulanım ve depresyon üzerinde olan etkisinde tekrarlayıcı olumsuz düşünmenin kısmi aracı rol oynadığı saptanmıştır. Bu tezin sonuçları, yazındaki birçok başka çalışma gibi, öz-şefkatin olumsuz duygulanım ve depresyon karşısındaki koruyucu rolünü desteklerken tekrarlayıcı olumsuz düşünmenin olumsuz duygulanım ve depresyona yatkınlığı arttırdığıyla ilgili çalışmalarla da tutarlılık içindedir. Çalışmanın sonuçları ilgili yazın çerçevesinde tartışılmıştır.

The aim of this thesis was to examine the relationships of self-compassion and repetitive thinking with negative affect and depression in a sample of Turkish university students using regression analysis. Self-compassion is a recently formulated and studied concept in Western psychology consisting of three elements: Self-kindness, common humanity and mindfulness. Studies show that self-compassion has a protective and therapeutical power against different forms of psychopathology. Repetitive thinking is a mental process through which the individual thinks repetitively about oneself, concerns about oneself and experiences of oneself. Repetitive thinking was shown to have positive correlations with negative affect and depression. This study was conducted with 250 university students between the ages 18-28. The students were selected by convenience sampling method. The data were collected using Personal Information Form, Self-Compassion Scale, Repetitive Thinking Questionnaire, Negative Affect Scale and Beck Depression Inventory. The data were entered into the SPSS 22.0, statistical software package, and statistical analyzes were run by this program. Self-compassion was found to be significantly and negatively correlated with repetitive thinking, negative affect and depression. Repetitive thinking was found to be significantly and positively related to negative affect and depression. In addition, repetitive thinking was found to partially mediate the relationships of self-compassion both with negative affect and depression. The results of this study, in line with many other studies in the literature, supported empowering effect of self-compassion against negative affect and depression. Moreover, the findings were consistent with the literature about repetitive thinking increasing tendency for negative affect and depression. Findings of the study were discussed in the context of the relevant literature.