Bahtiyar, BaşakYıldırım, Jülide Ceren2024-07-122024-07-1220192019-09Yıldırım, J. C. (2019). Üstbilişler ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide yaşantısal kaçınma stratejilerinin aracı rolünün incelenmesi / Investigating the mediator role of experiential avoidance strategies in the relationship between metacognitions and psychological symptoms (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.https://hdl.handle.net/20.500.12415/11514Bu çalışma üstbilişler, yaşantısal kaçınma ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamıştır. Kişilerin özellikle içsel olumsuz deneyimlerden uzaklaşma çabasına karşılık gelen yaşantısal kaçınma, farklı kaçınma stratejilerini kapsamaktadır. Bu stratejilerin değerlendirilebilmesi için, bu çalışmada ilk olarak Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği (Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire; Gamez, Chmielewski, Kotov, Ruggero ve Watson, 2011) Türkçe’ye uyarlanmış ve 18-40 yaş aralığındaki 407 katılımcıdan oluşan klinik olmayan bir örneklemde ölçeğin psikometrik özellikleri incelenmiştir. Bu uyarlama için, Kabul ve Eylem Ölçeği-II, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği ile Bilişsel Duygusal Farkındalık ölçekleri kullanılmıştır. İlk çalışmanın bulguları, Türkçe Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermiştir. İkinci çalışmada üstbilişler ve yaşantısal kaçınma stratejilerinin psikolojik belirtilerle ilişkisi incelenmiştir. 18-40 yaş aralığında 564 katılımcı ile yürütülen bu çalışmada Demografik Bilgi Formu, Üstbiliş Ölçeği-30, Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği, Durumsal-Sürekli Kaygı Envanteri-Sürekli Kaygı Formu, Penn State Endişe Ölçeği ve Beck Depresyon Envanteri kullanılmıştır. İkinci çalışmanın bulguları, yaşantısal kaçınma stratejileri ve üstbilişlerin psikolojik belirtilerle pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, yaşantısal kaçınma stratejilerinin psikolojik belirtileri üstbilişlerin ötesinde yordadığı görülmüştür. Son olarak, üstbilişler ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide farklı yaşantısal kaçınma stratejilerinin aracı rolünün olduğu bulunmuştur. Çalışmanın bulguları, ilgili alanyazın ile birlikte değerlendirilmiş; çalışmanın klinik alana katkıları sunulmuş ve gelecek çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.This study aimed to investigate the associations among metacognitions, experiential avoidance and psychological symptoms. The term experiential avoidance which involves different avoidance strategies basically refers to avoidance of negative internal experiences. To examine different experiential avoidance strategies, firstly, the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire (Gamez, Chmielewski, Kotov, Ruggero and Watson, 2011) was adapted into Turkish and its psychometric properties were examined in a non-clinical sample composed of 407 participants aged between 18 and 40. For data collection, Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire, Acceptance and Action Questionnaire-II, Flourishing Scale, Positive and Negative Affect Scale and Cognitive and Affective Mindfulness Scale were used. According to the findings of the first study, Turkish version of Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire is a valid and reliable instrument. In the second study, the relationships among metacognitions, experiential avoidance strategies and psychological symptoms were investigated. Data was collected from 564 participants aged between 18 and 40. Demographic Information Form, Metacognitions Questionnaire-30, Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire, State-Trait Anxiety Inventory-Trait Anxiety Form, Penn State Worry Questionnaire and Beck Depression Inventory were used in the second study. The findings revealed that metacognitions and experiential avoidance strategies were significantly correlated with each other; and both are significantly associated with increased psychological symptoms. Moreover, experiential avoidance strategies predicted psychological symptoms beyond metacognitive beliefs. Finally, the mediator roles of experiential avoidance strategies in the relationship between metacognitions and psychological symptoms were established. The findings of the study were discussed in the light of existing literature, and clinical implications and recommendations for further studies were explained.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessÜstbilişYaşantısal kaçınmaSürekli kaygıEndişeDepresyonMetacognitionsExperiential avoidanceTrait anxietyWorryDepressionMaster Thesis