İzmirli, Müzeyyen2024-12-232024-12-232023İzmirli, M. (2023). Yeni yumurta-tavuk paradoksu: Sirkadiyen ritim ya da yaşam stili mi? Son hücre düzenleyici hangisidir? / The new egg-chicken paradox: Circadian rhythm or lifestyle? Which is the last cell editor? Maltepe Tıp Dergisi, T.C. Maltepe Üniversitesi, 15(2), s.67-74.2602-291510.35514/mtd.2023.95https://hdl.handle.net/20.500.12415/13137https://dergipark.org.tr/tr/pub/maltepetipderg/issue/79720/1169165Bedenimizde, yaklaşık 24 saatlik, otonom bir mekanizma tarafından düzenlenen, zamana bağlı döngüsel çalışan bir sistem vardır ve bu sistem sirkadiyen saat ya da sirkadiyen ritim olarak adlandırılır. Bu ritim uyku-uyanıklık, vücut ısısı, hormonların salgılanması, lokomotor aktivite ve iştah gibi çeşitli fizyolojik işlevlerin günlük rutinler halinde devam etmesini sağlar. Diğer taraftan, yapılan son çalışmalar yenilen yemeğin kalitesinin, içeriğinin (protein, karbonhidrat ya da yağ ağırlıklı olabileceği gibi, vitamin, mineral ve gıda katkı maddeleri gibi), zamanlamasının (öğün aralıkları, aydınlık ve karanlık süreçlerde yemek yeme), günlük yaşamımızdaki egzersiz ve uyku kalitesinin sirkadiyen metabolizmayı belirgin şekilde değiştirdiğini rapor etmiştir. Bireyin beslenme alışkanlıkları, enerji metabolizması, sirkadiyen saat, bedenin ritmi bir arada değerlendirildiğinde ortaya karışık bir metabolik yolak ağı çıkıyor. Bu yüzden, bu derlemede yaşam stili ve özellikle diyet kompozisyonu, uyku ve egzersiz açısından bakıldığında, sirkadiyen saatin ve bedenin ritminin, moleküler hücresel süreçleri ile genetik ve epigenetik temelinin aydınlatılması amaçlanmıştır.There is a time-dependent cyclic system that is approximately 24 hours in our body, which is regulated by an autonomous mechanism and this system is called the circadian clock or circadian rhythm. This rhythm ensures that various physiological functions such as sleep-wake, body temperature, the secretion of hormones, locomotor activity and appetite continue as daily routines. On the other hand, recent studies have reported that the quality of the food eaten, it’s content (such as protein- or carbohydrate- or fat-rich, vitamins, minerals and food additives), timing (meal intervals, eating during light and dark periods), exercise, the quality of sleep in our daily life significantly altered the circadian metabolism. When the individual's nutritional habits, energy metabolism, circadian clock and rhythm of the body are evaluated together, a complex network of metabolic pathways emerges. Therefore, in this review, it is aimed to illuminate the molecular cellular processes, genetic and epigenetic basis of the circadian clock and the rhythm of the body, from the perspective of lifestyle and especially diet composition, sleep and exercise.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBeslenmeBMAL1CLOCKEgzersizSirkadiyen SaatUykuCircadian ClockOther7426715