Özdemir Demirci, BegümYıldırım Güzey, Emel2024-07-122024-07-1220232023-09Yıldırım Güzey, E. (2023). Üniversite öğrencilerinin kimlik statülerinde toplumsal cinsiyet rolü algısının yordayıcı etkisi: öz yeterliliğin aracı rolü / The predictive effect of gender role perception on university students' identity status: the mediating role of self-efficacy. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.https://hdl.handle.net/20.500.12415/12635Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rol algıları öz yeterlilikleri ve kimlik statüleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışmaya İstanbul ilindeki iki devlet ve iki vakıf üniversitesinde öğrenim görmekte olan 324 üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, BEM Cinsiyet Rolü Envanteri, Genel Özyeterlilik Ölçeği ve Benlik Kimliği Objektif Ölçüm Skalası çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Veriler IBM SPSS Statistics 22 programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırmada değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde Spearman Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Toplumsal cinsiyet rol algısı ile öz yeterliliğin kimlik statülerini yordayıp yordamadığına ilişkin çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Başarılı kimlik statüsünü açıklamada toplumsal cinsiyet rolü algısının istatistiksel olarak katkıda bulunduğu saptanmıştır. Bu bağlamda bulgular incelendiğinde maskülen rol algısının feminen rol algısına göre başarılı kimlik statüsü üzerinde etkisinin daha fazla olduğu söylenebilir. Toplumsal cinsiyet rollerinin moratoryum kimlik statüsü üzerindeki etkisine bakıldığında ise feminen rol algısının anlamlı olduğu görülmektedir. Benzer şekilde ipotekli kimlik statüsünü açıklamada feminen rol algısının anlamlı katkısı olduğu bulunmuştur. Öz yeterliliğin başarılı kimlik statüsünü, moratoryum kimlik statüsünü ve kargaşalı kimlik statüsünü açıklamada istatistiksel olarak anlamlı katkı sunduğu bulgulanırken ipotekli kimlik statüsünü açıklamada istatistiksel olarak anlamlı katkısı olmadığı saptanmıştır. Bununla birlikte toplumsal cinsiyet rol algısı ile kimlik statüleri arasındaki ilişkide öz yeterliliğin aracı rolünün saptanmasına dair Baron ve Kenny’nin (1986) aracılık analizi adımları göre aracılık analizi yapılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde bireylerin toplumsal cinsiyet rolü algıları ile öz yeterlilik inançları ve kimlik statüleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin olduğu saptanmıştır. Aracılık analizi incelendiğinde toplumsal cinsiyet rolü algısı ve kimlik statüleri arasındaki ilişkide öz yeterliliğin kısmi aracılık rolü üstlendiği görülmektedir. Öz yeterliliğin artmasıyla başarılı kimlik statüsü üzerinde toplumsal cinsiyet rolü algısının etki düzeyi azalmaktadır. Benzer şekilde öz yeterlilik arttıkça maskulen rol algısının kargaşalı kimlik statüsü üzerindeki negatif etkisi azalmaktadır. Bu bağlamda bireylerin toplumsal cinsiyet rol algıları ile öz yeterliliklerinin ilişkili olduğu ve kimlik gelişimi sürecinde anlamlı bir etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla çocukluktan itibaren toplumsal cinsiyet çerçevesine eşitlikçi tutumun benimsenmesi ve bu yönde çocukların öz yeterliliklerinin gelişmesinin kimlik gelişimi sürecine katkısının önemli olduğu düşünülmektedir.In this study, it was aimed to determine the relationship between gender role perceptions, self-efficacy and identity status of university students. A total of 324 university students from two state and two foundation universities in Istanbul participated in the study. Personal Information Form, BEM Gender Role Inventory, General Self-Efficacy Scale and Self Identity Objective Measurement Scale were administered online. The data were analyzed using IBM SPSS Statistics 22 program. Spearman Correlation coefficient was used to determine the relationships between the variables in the study. Multiple regression analysis was conducted to determine whether gender role perception and self-efficacy predicted identity statuses. It was found that gender role perception contributed statistically in explaining successful identity status. In this context, when the findings are analyzed, it can be said that masculine role perception has more effect on successful identity status than feminine role perception. When the effect of gender roles on moratorium identity status is analyzed, it is seen that feminine role perception is significant. Similarly, it was found that feminine role perception had a significant contribution in explaining the mortgaged identity status. Self-efficacy was found to have a statistically significant contribution in explaining successful identity status, moratorium identity status and turmoil identity status, while it was found to have no statistically significant contribution in explaining mortgaged identity status. In addition, mediation analysis was conducted according to Baron and Kenny's (1986) mediation analysis steps to determine the mediating role of self-efficacy in the relationship between gender role perception and identity statuses. When the research findings were examined, it was found that there were statistically significant relationships between individuals' gender role perceptions, self-efficacy beliefs and identity statuses. When the mediation analysis was analyzed, it was observed that self-efficacy assumed a partial mediating role in the relationship between gender role perceptions and identity statuses. As self-efficacy increases, the level of influence of gender role perception on successful identity status decreases. Similarly, as self-efficacy increases, the negative effect of masculine role perception on chaotic identity status decreases. In this context, it is understood that individuals' gender role perceptions and self-efficacy are related and have a significant effect on the process of identity development. Therefore, it is thought that adopting an egalitarian attitude towards the gender framework from childhood and developing children's self-efficacy in this direction contribute to the identity development process.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessToplumsal cinsiyet rol algısıÖz yeterlilikKimlik statüleriGender roleSelf-efficacyIdentity statuesMaster Thesis