Sezgin, GülbüzAkşit Dudaklı, Gökçesu2024-07-122024-07-122022Demirhan Erdemir, A. (2022). Türkiye’de ve dünyada etik kurullar, etik ve deontolojik sorunlar. Sezgi, G. ve Akşit Dudaklı, G. (Ed.) Aydınlatılmış onam: 2022 içinde (89-141 ss.) İstanbul: T.C. Maltepe Üniversitesi.978-605-2124-63-5https://hdl.handle.net/20.500.12415/5024Günümüzde insanlar üzerinde yapılacak denemelerle ilgili projeler etik kurulların onayı ile hayata geçirilirler. Etik kurullar tıp etiğinin önemli bir konusudur ve birkaç farklı sınıf içinde incelirler. Bu yazıda ilk olarak bu kurullar ve sınıfları üzerine bilgi verilmiştir. Dünyada etik kurullar oluşması fikrinden önce de bazı denemelerin insanlar üzerinde yapılmakta olduğu bilinmektedir. İnsan üzerinde yapılan bu denemelerde ciddi yan etkilerin oluşabileceği görülmüş ve eski çağlardan itibaren bu denemeleri kısıtlayacak kurallar oluşturulmaya çalışılmıştır. Toplumların ve kültürlerin etik kural ve kavramları birbirlerinden farklı olabilir. Hatta aynı toplumda yaşayan değişik kültür gruplarının mensuplarının arasında bile etik kavramların farklı yorumlanabildiği gözlenebilmektedir. Bu nedenle insan üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar için uluslararası standartlara ihtiyaç vardır. Bu çalışmada Türkiye ve Dünyadaki etik kurullarla ilgili standartların oluşturulması için Dünya Sağlık Örgütü ya da Sağlık Bakanlıkları gibi tanınmış kuruluşlar tarafından oluşturulmuş kodlar, kılavuzlar, deklarasyonlar, nizamname, kanun, yönetmelik ya da bildiriler tarihsel bir perspektif içinde verilmeye çalışılmıştır.Today, projects related to human trials are implemented with the approval of ethical committees. Ethics committees are an important topic of medical ethics and they are studied in several different classifications. In this article, firstly, information about these boards and their classifications is given. It is known that some trials were carried out on humans before the idea of establishing ethical committees in the world. It has been seen that serious side effects can occur in these trials on humans, and since ancient times, it has been tried to establish rules to restrict these trials. Ethical rules and concepts of societies and cultures may differ from each other. Even among members of different cultural groups living in the same society, it can be observed that ethical concepts can be interpreted differently. For this reason, international standards are needed for scientific research on humans. In this study, codes, guidelines, declarations, regulations, laws, regulations or statements created by well-known organizations such as the World Health Organization or the Ministries of Health have been tried to be given in a historical perspective, in order to establish standards related to ethical committees in Turkey and in the World.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessEtik KurullarTıp EtiğiDeontolojiUluslararası Medikal StandartlarEthical CommitteesMedical EthicsDeontologyInternational Medical StandardsBook Part14189