Katmer, VildanKöse, Damla2024-09-232024-09-23Eylül 2023Katmer, Vildan. Köse, Damla.(2023). Öğretmen eğitiminde sosyal sorumluluk çalışmaları ve yansımaları: SOYAÇ yetişkin okuma yazma eğitimi örneği, , SOYAÇ (Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar İçin Uygulama ve Araştırma Merkezi), T.C. Maltepe Üniversitesi, s.21-22.978-605-2124-57-4https://hdl.handle.net/20.500.12415/12786Eğitim fakülteleri açısından “sosyal sorumluluk” kavramı çok önemlidir. Çünkü sosyal sorumluluklar bireyler tarafından ailede ya da okulda kazanılmaktadır. Bu bağlamda öğretmenler sosyal sorumlulukların kazandırılmasında önemli bir role sahiptir (Şirin, 2005). Öğretmenlik mesleğinin sosyal sorumluluk gerektiren bir meslek olması, öğretmenlerin toplumu dönüştürecek ve topluma liderlik edecek kişiler olarak görülmesi ve toplumun geleceğinin biçimlendirilmesinde çok önemli görevleri üstlenmesi, öğretmenlerin hizmet öncesi eğitiminde sosyal sorumluluk almalarına ayrı bir önem verilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır (Yılmaz, 2011). Uluslararası alan yazında bu tarz sosyal sorumluluk ile ilgili uygulamalardan biri “service learning” olarak bilinen ve Türkçe'ye “hizmet ederek öğrenme” şeklinde çevrilen çalışmalardır. Hizmet ederek öğrenme, okuldaki eğitim programı ile hizmet etkinliklerinin bir karışımını oluşturmaktadır. Bu süreçte öğrenciler, bizzat sürece kendileri dahil olarak toplumun sorunlarına duyarlılık kazanmaktadır (Anderson, 1998). Türkiye’de ise benzer bir uygulama Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından 2006 yılında öğretmen programlarına topluma hizmet uygulamaları dersi konularak gerçekleştirilmiştir. Bu derste “toplumun güncel sorunlarını belirleyerek çözüm üretmeye yönelik projeler tasarlama; konferans, kongre, açık oturum, bilgi şöleni gibi bilimsel etkinliklere izleyici, konuşmacı ya da düzenleyici olarak katılma; sosyal sorumluluk projelerinde gönüllü olarak yer alma; topluma hizmet çalışmalarının okullarda uygulanabilmesi için temel bilgi ve davranışları kazanma” amaçlanmıştır (YÖK, 2006). En genel anlamda bu dersin temel amacının “öğrencilerin toplumda yaşanan olaylara karşı duyarlı olmalarını sağlamak ve çeşitli konularda projeler geliştirerek toplumun güncel sorunlarına çözüm üretmek” olduğu söylenebilir (Noyan ve Kesten, 2021). Bu bağlamda, bu çalışmada Topluma Hizmet Uygulamaları dersini alan aday bir öğretmenin SOYAÇ’taki deneyimleri ve bu deneyimlerin iş yaşamına yansımaları ele alınmıştır. Çalışma yürütüldüğü dönemde aday öğretmen olan SOYAÇ gönüllüsü kendisiyle birlikte bu projede görev alan diğer aday öğretmenlerle birlikte İstanbul’da dezavantajlı bölgedeki bir okulun okuma yazma bilmeyen velilerine okuma yazma eğitimi vermiştir. Çalışma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu tarihte Covid-19 salgınının etkilerinin devam etmesi okuma yazma çalışmalarının çevrimiçi yürütülmesini gerektirmiştir. Bir dönem boyunca okuma yazma eğitimi veren aday öğretmen, diğer aday öğretmenlerle birlikte dersi başarı ile tamamlamış; arkalarında da okuryazar seviyeye getirdikleri veliler bırakmışlardır. Aday öğretmenin bu sosyal sorumluluk kapsamında almış olduğu roller gerek öğrencilik hayatına gerekse iş yaşamına olumlu anlamda katkılar sağlamıştır. Aday öğretmenden alınan geri bildirimler doğrultusunda bu katkılardan en önemlilerinin; öğretmen eğitimi programının sadece belli alan eğitimi derslerini tamamlamaktan ibaret olmadığını deneyimleme, bu süreçte sosyal sorumluluk faaliyetlerinin geleceğin öğretmeni olacak aday öğretmenlere sorumluluk alma bilinci kazandırma ve bunu da gelecekteki öğrencilerine aktarmada kolaylaştırıcı rol sağlama olduğu görülmüştür. Aynı zamanda bu çalışma sayesinde aday öğretmen, teori ile pratik arasında bir köprü kurduğunu ve bu kurulan köprünün olumlu yansımalarını halen deneyimlediğini dile getirmiştir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTopluma Hizmet UygulamalarıÖğretmen EğitimiSosyal SorumlulukYetişkin Okuma Yazma EğitimiBook2221