Gülay, İhsanÖncel, Mehmet Uğur2024-07-122024-07-1220212021-10Öncel, M. U. (2021). Stratejik kararların, iş tatmini, çalışan motivasyonu ve kârlılık üzerine etkisi: bankacılık sektöründe bir uygulama / The effect of strategic decisions on job satisfaction, employee motivation and profitabilty: a study on the banking sector (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.https://hdl.handle.net/20.500.12415/12060Bu araştırmanın temel amacı yöneticilerin vermiş oldukları stratejik kararların çalışanların iş tatminleri, motivasyonları ve kârlılık algıları üzerindeki etkisini inceleyerek bu durumun bankacılık sektörünün gelişimindeki rolünü ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında sadece 5 mevduat bankasına odaklanılmıştır. Bu 5 banka “kolayda örneklem” yöntemiyle seçilmiş olup, araştırmacının iletişiminin olduğu bireylerin çalışıyor olmasından ötürü rahatça erişim sağlayabileceği ve gerekli verileri hızlı bir şekilde toplayabileceği bankalardan oluşmuştur. Her bankadan toplamda 80’er kişiye anketler e-mail aracılığı ile gönderilmiştir. Toplam 400 anket yapılması hedeflenmiş olsa da toplam 318 adet geçerli olarak belirlenmiş ve analiz kapsamına alınmıştır. Bulgular SPSS 24.0 yardımı ile analiz edilerek sonuçlara ulaşılmıştır. Çıkan sonuçlar göstermiştir ki banka çalışanları, çalıştıkları bankalarını stratejik karar verme başarısı açısından oldukça iyi görmektedirler. Ancak, her ne kadar başarılı bulsalar da, kararların rasyonellik noktasındaki görüşleri orta sınırın çak az üzerinde bulunmuştur. Özellikle iş tatmini toplam ölçek değeri ve motivasyon toplam ölçek değeri katılımcılar arasında oldukça düşük bulunmuştur. Araştırma sonuçlar aynı zamanda banka çalışanlarının sübjektif karlılık algılarının da orta sınır değer olan 3,5’in çok az üzerinde olduğunu ortaya koymuştur. Bu araştırma kapsamında yapılan korelasyon analizi sonuçları göstermiştir ki iş tatmini toplam puanı ile stratejik karar vermenin “rasyonellik” alt boyutu arasında; iş tatmini alt boyutlarından “yükselme” boyutu ile stratejik karar vermenin “rasyonellik” alt boyutu arasında; motivasyon ölçeği alt boyutlarından “dışsal düzenleme-maddesel” ile stratejik karar vermenin “rasyonellik” alt boyutu arasında; motivasyon toplam puanı ile stratejik karar vermenin “çatışma” alt boyutu arasında; stratejik karar vermenin toplam puanı ile motivasyon ölçeği alt boyutlarından “motive olamama” arasında; algılanan karlılık performansı toplam puanı ile motivasyon ölçeği toplam puanı arasında; stratejik karar vermenin “belirsizlik” alt boyut ile motivasyon ölçeği alt boyutlarından “motive olamama” arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Ancak farklı olarak motivasyon ölçeği alt boyutlarından “içe yansıtılan düzenleme” ile stratejik karar vermenin “çatışma” alt boyutu arasında; motivasyon toplam puanı ile “çatışma” arasında; iş tatmini alt boyutlarından “iş arkadaşları” boyutu ile stratejik karar vermenin “belirsizlik” alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir ilişki bulunmaktadır. Bu araştırma kapsamında yapılan regresyon analizi sonuçları da önemli bulguları ortaya koymuştur. Buna göre stratejik karar verme toplam puanının iş tatmini alt boyutlarından “işin yapısı” üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ancak negatif bir etkisi bulunmaktadır. Farklı olarak stratejik karar verme toplam puanının motivasyon alt boyutlarından “motive olamama” üzerinde; iş tatmini toplam puanının algılanan karlılık performansı üzerinde; motivasyon toplam puanının algılanan karlılık performansı üzerinde; iş tatmini toplam puanının motivasyon toplam puanı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etkisi bulunmaktadır. Stratejik karar verme toplam puanının algılanan kârlılık performansı üzerinde ise bir etkisine rastlanmamıştır. Aracı-moderatör etkisini test etmek amacıyla yapılan analizler göstermiştir ki stratejik kararların çalışanların karlılık algıları üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak sonraki aşamalarda yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular iş tatmininin dâhil edilmesiyle oluşan modelinin, çalışanların karlılık algıları üzerindeki değişimi açıklamada ilave katkı sağladığını göstermektedir. Yine moderatör etkinin araştırıldığı bir başka analizde çıkan sonuçlar göstermiştir ki stratejik kararların çalışanların karlılık algıları üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak sonraki aşamalarda yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular çalışan motivasyonun dâhil edilmesiyle oluşan modelin, çalışanların karlılık algıları üzerindeki değişimi açıklamada ilave katkı sağladığını göstermektedir. Elde edilen sonuçlara göre, stratejik kararlar motivasyon alt boyutlarından “motive olamama” alt boyutunu etkilemektedir. Ancak bu boyut, çalışanların karlılık algıları üzerinde istatistik olarak anlamlı bir etkiye sahip değildir.The main purpose of this research is to examine the effects of the strategic decisions made by managers on job satisfaction, motivation and profitability perceptions of employees and to reveal the role of this situation in the development of the banking sector. Within the scope of the research, only 5 deposit banks were focused on. These 5 banks were selected with the “easy sampling” method and consisted of banks that the researcher can easily access and quickly collect the necessary data, since the individuals with whom the researcher communicates are working. Surveys were sent to 80 people in total from each bank via e-mail. Although it was aimed to conduct a total of 400 questionnaires, a total of 318 were determined as valid and included in the analysis. Findings were analysed with the help of SPSS 24.0. The results show that bank employees see their banks very well in terms of their strategic decision-making success. However, although they found it successful, their opinion on the rationality point of the decisions was slightly above the middle limit. Especially, job satisfaction total scale value and motivation total scale value were found to be quite low among the participants. The research results also revealed that the subjective profitability perceptions of bank employees are slightly above the middle limit value of 3.5. The correlation analysis results made within the scope of this study showed that: between the total score of job satisfaction and the “rationality” sub-dimension of strategic decision making; between the “promotion” sub-dimension of job satisfaction and the “rationality” sub-dimension of strategic decision making; between the “external regulation-material” sub-dimensions of the motivation scale and the “rationality” sub-dimension of strategic decision making; between the total score of motivation and the “conflict” sub-dimension of strategic decision making; between the total score of strategic decision making and “not being motivated” which is one of the sub-dimensions of the motivation scale; between perceived profitability performance total score and motivation scale total score; between the “uncertainty” sub-dimension of strategic decision making and “being not motivated” from the motivation scale sub-dimensions; there is a statistically significant and positive relationship. However, differently, between the sub dimensions of the motivation scale “reflected regulation” and the “conflict” sub dimension of strategic decision making; between motivation total score and “conflict” sub-dimension; between the “colleagues” sub-dimension of job satisfaction and the “uncertainty” sub-dimension of strategic decision making; there is a statistically significant and negative relationship. The results of the regression analysis made within the scope of this research also revealed important findings. Accordingly, the total score of strategic decision making has a statistically significant but negative effect on the job satisfaction sub-dimensions “job structure”. On the contrary, “not being motivated”, which is one of the motivation sub dimensions of the strategic decision-making total score; job satisfaction total score on perceived profitability performance; on perceived profitability performance of motivation total score; The total score of job satisfaction has a statistically significant and positive effect on the total motivation score. No effect of the total score for strategic decision making on the perceived profitability performance was found. Analysis conducted to test the agent-moderator effect show that strategic decisions have no effect on employees’ perceptions of profitability. However, the findings obtained as a result of the analysis made in the next stages show that the model formed by the inclusion of job satisfaction contributes additionally in explaining the change in the profitability perceptions of the employees. Again, in another analysis in which the moderator effect was investigated, the results showed that strategic decisions do not have an impact on employees’ perceptions of profitability. However, the findings obtained as a result of the analysis made in the next stages show that the model formed by the inclusion of employee motivation contributes additionally in explaining the change in the profitability perceptions of the employees. According to the results obtained, strategic decisions affect the “not being motivated” sub-dimension of motivation sub dimensions. However, this dimension does not have a statistically significant effect on employees’ perceptions of profitability.trAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United Statesinfo:eu-repo/semantics/openAccessStratejiİş tatminiÇalışan motivasyonuKarlılıkBankacılıkStrategyJob satisfactionEmployee motivationProfitabilityBankingDoctoral Thesis