Aydınoğlu, Ortaç2024-07-122024-07-122013Aydınoğlu, O. (2013). A.A.Saygun’un Op. 76 Piyano Sonatı’nın 1 ve 2. Bölümlerinin Müzikal Analizi. Müzik Biliminde Gençler Buluşması 3, Müzik İleri Araştırmalar Merkezi.https://www.miam.itu.edu.tr/en/category/events/archived/https://hdl.handle.net/20.500.12415/4738Türk Beşleri içerisinde en çok öne çıkan bestecilerimizden Ahmed Adnan Saygun (1907–1991), Op.76 Piyano Sonatı’nı ölümünden bir yıl önce, 1990 yılında İstanbul’da yazmıştır. Aynı zamanda, bestecinin ölümünden önce tamamladığı son eser olan sonat, bestecinin son yaratıcılık döneminde kullandığı müzik dilini ve besteleme yaklaşımı hakkında bize fikir vermektedir. Bu çalışmada piyano sonatının 1 ve 2. bölümleri, armonik, melodik ve ritmik özelliklerinin yanı sıra; kullanılan müzikal materyal, motif, cümle yapıları ve bunların kurgulanışı doğrultusunda eserin yapı, form incelemesi ve bestecinin sonat başlığı ile sunduğu eserin klasik sonat formu ile benzeştiği ve ayrıştığı yönler; kullanılan ton merkezlerinin değişimi üzerinde armonik kurgunun yansıması; kullanılan modal ve makamsal dizilerin yanı sıra, piyanonun ses bölgelerinin (register) kullanımı üzerinden kurgulanan tınısal özelliklerin ortaya konması eksenleri üzerinden müzikal analizi yapılmıştır. Yapılan çalışmada, eserin modal yapıda olduğu ve bu sebepten ötürü klasik sonat yapısının tonal kadanslar aracılığıyla belirlenen cümle sonları ve temaların birbirinden ayrılması gibi durumlara rastlanmadığı açık olarak ortaya konmuştur. Ancak, özellikle bütünden parçaya şeklinde gözlemlendiğinde kesitlerin birbirinden net bir şekilde ayrıştığı görülmektedir. Bu kesitlerin yeniden sergi bölümünde, sıra dışı olarak da olsa kullanımı bize bestecinin 1. bölümde sonat allegrosu biçimini gözettiğini göstermektedir. Öte yandan eserin tamamı ele alındığında, çeşitli motif, kesit ve temaların eserin farklı bölümlerinde anımsatılması (cyclic form) ile kurulan yapısal bütünlüğün yanı sıra bestecinin bir ton eksenine bağlı kaldığı ve bu ton eksenini çeşitli yöntemlerle pekiştirdiği de görülmektedir. Kullanılan modal ve makamsal diziler eserin melodik ve armonik yapısını şekillendirmektedir. Türk makam dizilerinin etkisi görülmekle birlikte eser içerisinde herhangi bir kesitin makam özelliği gösterip göstermediği tartışılabilir. Kullandığı ritmik yapılar incelendiğinde de bestecinin diğer eserlerine oranla çarpıcı aksak ritimlerin belirgin bir şekilde kullanıldığından söz etmek pek mümkün değildir. Tüm bu unsurlar göz önünde bulundurulduğunda bestecinin tamamlanmış son eseri olan piyano sonatında, en önemli temsilcilerinden bir olduğu ulusalcı ekolün izleri, önceki eserlerine göre daha az hissedilmektedir.trCC0 1.0 Universalinfo:eu-repo/semantics/openAccessA.A.SaygunOp. 76 Piyano SonatıMüzikal analizConference Object