Bozok, MehmetGazi, Yeşim Cömert2024-07-122024-07-122018-082018-08Gazi, Y. C. (2018). İlkokul öğretmenlerinin toplumsal cinsiyet farkındalığı üzerine niteliksel bir araştırma: İstanbul Anadolu Yakası’nda bir ilkokul örneği. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.https://hdl.handle.net/20.500.12415/12697Doğuştan getirdiğimiz cinsiyet ile buna bağlı olarak şekillenen ve beklenen davranışlar, toplumdaki cinsiyet rollerini belirler. Her kültür birbirinden farklı özelliklere sahip olduğundan toplumdan topluma değişebilen bu rolleri birbirinden ayırt edebilmek adına karşımıza iki kavram çıkar: Biyolojik cinsiyet ve toplumsal cinsiyet. Anne babalar, çocukları daha doğmadan cinsiyetini öğrenerek buna göre yaşamı planlamaya ve onlara dair hayaller kurmaya başlarlar. Önce aile içinde görüp, model aldığı cinsiyet rollerini çocuk zamanla sosyal çevresini oluşturan arkadaşlıkları, okulu, öğretmeni ve daha birçok etken unsur sayesinde içselleştirir. Araştırmanın yapıldığı bölge alt sosyo-ekonomik düzeye sahip, milliyetçi ve muhafazakâr insanların yaşadığı, ataerkil ilişkilerin baskın olduğu bir yer olmasından ötürü bu mahallede bulunan ilkokulda çalışan öğretmenlerin toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dair farkındalıkları önemli görülmektedir. Araştırmacı, eğitim süreci içinde özellikle ilkokul kademesindeki öğretmenlerin öğrencilere etkin rol model olduğuna ve cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kalkması adına eğitimcilere büyük sorumluluklar düştüğüne inanmaktadır. İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan bir ilkokulda çalışan 18 sınıf öğretmeni ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilen çalışmada Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu hazırlanarak 10 açık uçlu soru ile bu soruların altında oluşturulan çeşitli deşme soruları katılımcılara yöneltilmiştir. Yapılan görüşmeler esnasında öğretmenlerin izni alınarak ses kayıt cihazı kullanılmıştır. Eğitimdeki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin dezavantajlı kesimi yine kız çocukları olduğundan bu araştırmada konuya en uygun yöntem olarak “feminist metodoloji” kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen bulgular değiştirilmeden aktarılmış, yorumlanarak çeşitli sonuçlara varılmıştır.Gender roles are defined by the inborn sex and the behaviors which are shaped and expected by this sex. As each culture has different features, in order to distinguish the changing roles from one society to the other, we come across two terminologies: Biological sex and gender. Parents learn about the sex of their unborn children, then they plan their life according to that and they start dreaming about them. The children slowly acquire the gender roles, which they initially observe in the family and take as a model, thanks to their friendships, school, the teacher and many other elements. As the disctrict, which this research was done, has a lower economic background, is nationalist and where conservative people live and where there are patriarchal relations are dominant, the teachers’ awareness of gender inequality has a great importance. The researcher believes that the teachers especially at primary school level are effective role model for the students and the educators have great responsibilities to eliminate gender inequality. In the deep study which was done with 18 primary school teachers who work for a primary school on the Anatolian side of Istanbul, half constructed interview form which had 10 open-ended questions and more detailed questions were asked to the participants. The recording was also used with the permission of teachers. The “feminist methodology" was used because the disadvantaged group were always girls who were exposed to gender discrimination. The findings of the interviews were conveyed without any change, and some results were conducted.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessToplumsal cinsiyet farkındalığıEğitimAtaerkiİlkokul öğretmenleriİstanbulGender awarenessEducationPatriarchyPrimary school teachersMaster Thesis