Kılıç, Muhammed Tayyib2024-07-122024-07-122011Kılıç, M. T. (2011). Roma hukukunda kanunlaştırma. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1(1-2), s. 277-285.1303-5630https://jurix.com.tr/article/3679https://hdl.handle.net/20.500.12415/1301Roma Hukuku, genellikle Roma şehrinin kuruluş tarihi olarak kabul edilen M.Ö. 753 (754) yılından, Doğu Roma İmparatoru Justinianus’un M.S. 565 yılında ölümüne kadar geçen zaman içinde Roma’da ve Roma egemenliği altındaki ülkelerde uygulanmış olan hukuktur. Roma Hukuku, başlangıcı Roma tarihinin eski devirlerinin karanlıklarında kaybolan ve Milattan sonra VI. yy. da Justinianus’un kanunlarıyla son bulan uzun bir gelişmeden sonra ortaya çıkmıştır. Buna göre bu hukuk sisteminin yaklaşık bin yıllık bir tarihi vardır. Bu süre içinde Roma Hukuku ani ve devrim denecek gelişmelerle değil, sürekli ve organik bir gelişme ile mütemadiyen şekil değiştirmiştir. Hukuk tarihçileri bu süreyi ana hatlarıyla dört kısım halinde işlemişlerdir. Bu devirler sırasıyla şunlardır: Romanın başlangıcından, M.Ö. III. yy’a kadar süren eski hukuk devri. İkinci Pön Harbinden Principatus’un kuruluşuna kadar süren klasik devirden önceki hukuk devri. Principatus döneminden M.S. III. asrın ortalarına kadar süren klasik hukuk devri. Klasik hukuk edebiyatının birden bire sona ermesiyle başlayan ve Justinianus devriyle sona eren Bizans devri. Bu dönemler içinde Roma hukukunun tedviniyle ilgili çok önemli adımlar atılmıştır. Bunlar içinde en önemlileri 12 Levha Kanunu ile Corpus Juris Civilis’dir. Bu ikisi dışında da bir takım çalışmalar varsa da bunlar hem sistemli çalışmalar değildir hem de resmi hüviyeti olmadığı için tatbiki lokal (bölgesel) olmuştur. Örneğin İmparatorluğun sonlarında şehir praetorlarının buyruklarının belli bir formda toplandığı Salvius Julianus, kodikasyonun prototipi olarak düşünülebilir. Yine aynı şekilde Cumhuriyetin kuruluşundan elli yıl sonra, Roma’da geçerli olan hukukun tümünü sistemli bir biçimde bir araya toplamak ve saptamak amacıyla bir kanunlaştırma hareketine girişilmiştir. Ancak, o çağda Roma toplumunda görülen toplumsal ve siyasal karışıklığın ve sınıf kavgalarının bir sonucu olarak ortaya çıkan bu kodikasyon, Roma Hukuku tarihinde Justinianus zamanına kadar yapılan tek kodikasyon olmuştur. Roma’da bu kodikasyondan Justinianus’un Corpus Juris Civilis’ine kadar geçen yaklaşık bin yıllık süre içinde bir ikinci kanunlaştırma hareketine rastlanmamıştırtrinfo:eu-repo/semantics/openAccessRoma hukukuKanunlaştırmaArticle2851.Şub2771