Entelektüel sermayenin hava yolu işletmelerinde finansal performansa etkisi

Abstract

Günümüzde bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve nihayetinde küreselleşme, işletmeleri küresel rekabet ortamında mücadele etmeyi gerekli kılmıştır. Artan rekabet ortamı ise yeni ekonomik düzende temel üretim faktörlerine ek olarak karşımıza entelektüel sermaye kavramını çıkarmıştır. Entelektüelsermaye, zenginlik yaratma adına kullanılan bilgi, enformasyon, entelektüel mülkiyet ve deneyim anlamına gelmektedir. Entelektüel sermaye, doğası gereği farklı sektörlerde farklı bileşenler ve sonuçlar ile karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırma, bilginin ve teknolojinin yoğun kullanıldığı aynı zamanda müşteri memnuniyeti odaklı faaliyet gösteren hava yolu işletmelerinin entelektüel sermayesini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç çerçevesinde, entelektüel sermaye katma değer katsayısı yöntemi temel alınarak, 23 hava yolu firmasının finansal performans göstergeleri incelenmiştir. Panel veri analizi yöntemi kullanılarak yapılan araştırma neticesinde, işletmelerin finansal performans göstergelerinden olan faaliyet kâr marjı, varlıkların getirisi, özsermaye getirisi ile entelektüel sermaye unsurları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu bulgulanmıştır.

The contemporary developments in information technologies and the globalization have inevitably forced companies to compete on a global scale. The increasingly more competitive business environment has led to the emergence of a new factor of production called intellectual capital. Intellectual capital refers to the use of information, knowledge, intellectual property and experience in order to create wealth. By its very nature, intellectual capital refers to different processes and different outcomes in different sectors. The current study aims to investigate intellectual capital in the specific context of airline companies which are both technologyintensive and customer satisfaction-oriented organizations. In this framework, a set of financial indicators of a selected 23 airline companies are analyzed based on the Value Added Intellectual Capital Coefficient (VAIC) method. Panel data analysis findings reveal that there is a significantly positive correlation between intellectual capital components and operational profit, return-on-assets, and return-on-equity.