Bankacılık sektöründe finansal inovasyonun bölgelerin büyümesine etkileri

Abstract

Çalışmada, finansal gelişme ve büyüme arasındaki ilişki finans piyasaları içinde önemli yere sahip olan bankacılık sektörü üzerine yoğunlaşılmaktadır. Bankalar teknolojinin gelişmesine parelel olarak teknoloji alt yapılı inovatif ürün ve hizmetlere ağırlık vermektedir. Bu çerçevede çalışmada, bankacılık sektöründe finansal inovasyonlar ile Türkiye ekonomisi ve Türkiye’nin bölgesel ekonomisinin büyümesi arasındaki ilişki ortaya konulmaktadır. Türkiye ve bölgeler için kullanılan inovasyon değişkenleri için Temel Bileşen Analiz yöntemiyle yeni endeksler oluşturulmuştur. Türkiye analizinde 1998-2017 dönemi yıllık veriler kullanılmıştır. Her değişken için Genelleştirilmiş Dickey Fuller Birim Kök testi yapıldıktan sonra ARDL Eşbütünleşme Testi yapılmıştır. Uzun dönemde inovasyonların, sermaye büyüme oranın ve GSYİH içinde ki sanayinin payının Türkiye ekonomisinin büyümesine pozitif ve anlamlı katkı sağladığı bulunmuştur. Türkiye’nin bölgeleri için yapılan analizde ise; 2007-2017 dönemi yıllık veriler kullanılarak Genelleştirilmiş Moment Metodu kullanılmıştır. Arelona ve Bond Genelleştirilmiş Moment Tahmincisi sonuçlarına göre, gecikmeli bağımlı değişken büyümeyi açıklamakta anlamlı ve işareti pozitif olarak bulunmuştur. GSYİH içindeki sanayinin payı ve bankacılıkta finansal inovasyonu açıklamak için oluşturduğumuz iki endeksten biri olan infon değişkeni büyümeyi açıklamakta anlamlı ve pozitif işaretli olarak bulunmuştur. Toplam nüfustaki kent nüfus oranı ise istatiki olarak anlamlı fakat işareti beklenilenin tersine eksi olarak bulunmuştur. Kredi değişkeni ise hem istatiki olarak hem de işaret olarak büyümeyi açıklamakta anlamsız bulunmuştur. Arellono ve Bover/Blundell ve Bond’un İki Aşamalı Sistem Genelleştirilmiş Momentler Tahmincisi sonuçlarında ise, sadece gecikmeli bağımlı değişken büyümeyi açıklamakta anlamlı bulunmuştur. Bölgeler için yapılan Havuzlanmış Veri metodu ile bağımlı değişken düzey ve oran cinsinden analiz edilmiştir. Bağımlı değişken olarak GSYİH alındığında ki sonuçlar; inovasyon fonlama değişkenin büyüme üzerine etkisi istatiki olarak İstanbul, Ege, Doğu Marmara, Orta Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde anlamlı bulunmuştur. Bağımlı değişken olarak GSYİH büyüme oranı alındığında ki sonuçlar ise; inovasyon fonlama değişkenin büyüme üzerine etkisi istatiki olarak İstanbul, Batı Marmara, Ege, Kuzeydoğu Anadolu ve Batı Karadeniz bölgesinde anlamlı bulunmuştur. Türkiye ve Türkiye’nin bazı bölgelerinde bankacılık sektöründe yaşanan teknolojik gelişme, küreselleşme ve bilginin öncülüğünde gelişim gösteren inovasyon temelli ürün ve hizmetler ekonomiye olumlu ve pozitif katkı sunmaktadır. Bu durum Schumpeter’in görüşünü ve içsel büyüme teorilerini destekler niteliktedir.