Maddi duran varlıkların Türkiye muhasebe standartları yeniden değerleme modeli kapsamında incelenmesi ve muhasebe kayıtları

Abstract

Maddi duran varlıklar; mal veya hizmet üretimi veya arzında kullanılmak, başkalarına kiraya verilmek veya idari amaçlar çerçevesinde kullanılmak üzere elde tutulan ve birden fazla dönemde kullanımı öngörülen fiziki varlıklardır. Bir maddi duran varlık kaleminin maliyeti sadece ve sadece aşağıdaki kriterlerin karşılandığı durumlarda varlık olarak finansal tablolara yansıtılır. Söz konusu kriterler bu kalemle ilgili gelecekteki ekonomik yararların işletmeye aktarılmasının olası olması ve İlgili kalemin maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesidir. Bir maddi duran varlık kalemi, ilk muhasebeleştirmede maliyet bedeli ile ölçülür. Bir maddi duran varlık kaleminin maliyeti, muhasebeleştirme tarihindeki peşin fiyatın eşdeğeri tutardır. Ödemenin normal kredi vadesinin ötesine ertelenmesi durumunda maliyet, gelecekteki tüm ödemelerin bugünkü değeridir. Bir maddi duran varlık kaleminin günlük hizmetlerine ilişkin maliyetler, söz konusu maliyetlerin gerçekleştiği dönemin kâr veya zararında muhasebeleştirilir. Maddi duran varlık kaleminin önemli parçaları ekonomik faydaların tüketiminde önemli ölçüde farklı yapılara sahipse, varlığın başlangıç maliyeti varlığın önemli parçalarına dağıtılır ve her bir parça kendi yararlı ömrü boyunca ayrı olarak amortismana tabi tutulur. Başlangıç değerlemesinden sonra bir işletme muhasebe politikası olarak maliyet modeli ya da yeniden değerleme modelinden birini seçer ve o gruba ait tüm maddi duran varlıkları için uygular. Maliyet modeline göre maddi duran varlık kaleminin maliyetinden birikmiş amortismanlar ve birikmiş değer düşüklüğü zararları tenzil edilecektir. Yeniden değerleme modeli seçilmişse maddi duran varlıkların değerleme gününde güvenilir bir şekilde tespit edilen gerçeğe uygun değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü zararları indirildikten sonraki tutarlar esas alınacaktır. Bu çalışmada maddi duran varlıkların değerlemesi TMS 16 ‘ya göre incelenmekte ve yeniden değerleme modeli uyarınca muhasebe kayıtları yapılmaktadır.

Property, plant and equipment are tangible assets that are held for use in the production or supply of goods or services, for rental to others, or for administrative purposes; and are expected to be used during more than one period. The entity shall recognise the cost of an item of property, plant and equipment as an asset if, and only if: it is probable that future economic benefits associated with the item will flow to the entity; and the cost of the item can be measured reliably. An entity shall measure an item of property, plant and equipment at initial recognition at its cost. The cost of an item of property, plant and equipment is the cash price equivalent at the recognition date. If payment is deferred beyond normal credit terms, the cost is the present value of all future payments. An entity shall recognise the costs of day-to-day servicing of an item of property, plant and equipment in profit or loss in the period in which the costs are incurred. If the major components of an item of property, plant and equipment have significantly different patterns of consumption of economic benefits, an entity shall allocate the initial cost of the asset to its major components and depreciate each such component separately over its useful life. After initial measurement, an entity shall choose either the cost model or the revaluation model as its accounting policy and shall apply that policy to an entire class of property, plant and equipment. According to the cost model from the cost of tangible fixed assets, accumulated depreciations and accumulated impairment losses will be deducted. On the other hand, an entity shall measure an item of property, plant and equipment whose fair value can be measured reliably at a revalued amount, being its fair value at the date of the revaluation less any subsequent accumulated depreciation and subsequent accumulated impairment losses. In this study, tangible fixed assets measurement is analysed and accounting records are made in terms of TMS 16 with revaluation model.