Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin 3. yıl dönümünde anayasa mahkemesinin kanun-cbk ilişkisine yaklaşımı
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi
Erişim Hakkı
Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye Cumhuriyeti’nde 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen halk oylaması sonucunda parlamenter hükümet sisteminden vazgeçilmiş ve büyük ölçüde başkanlık sistemi ile benzer özellikler içermekte olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi (CHS) benimsenmiştir. CHS ile getirilen yeniliklerden birisi de Cumhurbaşkanına tanınan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) çıkarma yetkisidir. Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) göre, Cumhurbaşkanına yürütme yetkisine ilişkin konularda tanınan CBK çıkarabilme yetkisi, genel ve ilk elden düzenleme yapabilme yetkisini içermektedir. Buna karşın CBK çıkarabilme yetkisi sınırsız bir düzenleme yetkisini ifade etmeyip konu ve içerik yönünden Anayasa Mahkemesi’nin denetimine tabidir. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin tüm hükümleriyle birlikte yürürlüğe girdiği 9 Temmuz 2018 tarihinden itibaren 3 yılı geride bıraktığımız süreçte AYM’ce CBK’lara ilişkin 16 adet iptal davası karara bağlanmıştır. CBK’lara ilişkin iptal davalarında Yüksek Mahkeme’nin kanun-CBK ilişkisine yaklaşımında kanunların üstünlüğünü daima dikkate aldığı görülmektedir. Bununla birlikte AYM, Anayasa’nın 104/17 maddesinin ilk dört cümlesinde düzenlenen konu bakımından yetki kurallarına uygun olarak çıkarılan CBK’ları, içerik yönünden de Anayasa’ya uygun olmaları durumunda hukuka uygun kabul etmektedir. Bu anlamda kanun-CBK ilişkisi bakımından, Yüksek Mahkeme’nin Anayasa’nın 7. maddesinde düzenlenen yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesi ile 8. maddesinde düzenlenen, yürütme yetkisi ve görevinin Cumhurbaşkanınca Anayasaya ve kanunlara uygun olarak yerine getirileceği hükümleri ile örtüşen bir yaklaşım benimsediği sonucuna ulaşılmıştır.
As a result of the referendum held on 16 April 2017 in the Republic of Turkey, the parliamentary government system was abandoned and the Presidential System of Goverment (CHS) was adopted. One of the changes brought with the CHS is the authority to issue a Presidential Decree (CBK) empowered to the president. According to the Constitutional Court, the power to issue a CBK includes the power to make general and first-hand regulations. On the other hand, the power to issue a CBK does not express an unrestricted regulatory power and is subject to the supervision of the Constitutional Court. In the period that we have left behind 3 years since 9 July 2018, 16 annulment suits regarding CBKs were decided by the Constitutional Court. It is seen that the Supreme Court always considers the rule of law in its approach to the law-CBK relationship. It has been concluded that the Supreme Court has adopted an approach that overlaps with the principle of non-transferability of legislative power regulated in Article 7 of the Constitution and the provisions that the executive power and duty will be fulfilled by the President in accordance with the Constitution and codes, regulated in its Article 8.
As a result of the referendum held on 16 April 2017 in the Republic of Turkey, the parliamentary government system was abandoned and the Presidential System of Goverment (CHS) was adopted. One of the changes brought with the CHS is the authority to issue a Presidential Decree (CBK) empowered to the president. According to the Constitutional Court, the power to issue a CBK includes the power to make general and first-hand regulations. On the other hand, the power to issue a CBK does not express an unrestricted regulatory power and is subject to the supervision of the Constitutional Court. In the period that we have left behind 3 years since 9 July 2018, 16 annulment suits regarding CBKs were decided by the Constitutional Court. It is seen that the Supreme Court always considers the rule of law in its approach to the law-CBK relationship. It has been concluded that the Supreme Court has adopted an approach that overlaps with the principle of non-transferability of legislative power regulated in Article 7 of the Constitution and the provisions that the executive power and duty will be fulfilled by the President in accordance with the Constitution and codes, regulated in its Article 8.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, İptal Davası, Konu Bakımından Yetki Kuralları, Code, Presidential Decree, Presidential System of Goverment, Annulment Suit, Authority Rules in Terms of Subject Matter
Kaynak
Anayasa Hukukundaki Gelişmelerin Işığında Kamu Hukuku Sempozyumu
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Can, M.E. (2022). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin 3. yıl dönümünde anayasa mahkemesinin kanun-cbk ilişkisine yaklaşımı. Şahbaz, İ., Kuru, G. ve Yetimoğlu, M.E. (ed.). Anayasa Hukukundaki Gelişmelerin Işığında Kamu Hukuku Sempozyumu içinde (41-54 s.). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları
