Çağdaş hukuk düşüncesinde maddi-şekli hukuk devleti ayrımı
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi
Erişim Hakkı
Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hukuk devletine dair şekli yaklaşım hukukun öngörülebilirlik niteliğini güvence altına almak için prosedürel gereklilikler öngörür iken, maddi yaklaşım adalet ve ahlak ilkeleriyle bağdaşır olma gibi hukuk kurallarının içeriksel gerekliliğine vurgu yapar. Charles Sampford, ince teori kapsamında biçimi vurgulayan asgari özellikteki hukuk devletini ele almıştır. Hukuk devletinin sınırlı anlayışı demokrasi ve insan hakları değerlerini barındırmayı nihai olarak amaçlamasa da söz konusu değerlerden yoksun olduğu da söylenemez. Sampford’un kalın teori kapsamında değerlendirdiği maddi hukuk devleti genişlemeye meyillidir. Maddi hukuk devleti şekli adalet anlayışını aşarak sosyal adaleti gerçekleştirmeyi hedefler. Çağdaş hukuk felsefesi düşünürlerinden Ronald Dworkin, hukuk devleti kavramına dair kurallar kitabı kavrayışı (rule book conception) ve haklar kavrayışı (rights conception) olmak üzere ikili bir ayrım gerçekleştirir. Dar kapsamlı kurallar kitabı kavrayışında, kuralların içeriğine dair herhangi bir kriter aranmamaktadır. Temel husus kurallar kitabında yer alan kuralların mutlak biçimde izlenmesidir. Haklar kavrayışı, kurallar kitabındaki normların ahlaki hakları yansıtması ve uygulaması gerektiğini savunmaktadır. Dworkin’in burada maddi hukuk devletini ifade etmektedir. Hukuki pozitivizm temsilcisi Joseph Raz’a göre hukuk devletinde kanunlar geleceğe yönelik açık, anlaşılabilir ve istikrarlı olmalıdır. Raz, hukuk devletini şekli kriterler doğrultusunda tanımlama konusundaki girişimin en önemli temsilcilerindendir.
While the formal approach to the rule of law envisages procedural requirements to ensure the predictability of the law, the substantive approach emphasizes the contextual requirements of legal rules such as being compatible with the principles of justice and morality. Charles Sampford discusses the thin theory of the rule of law which has formal emphasis. The substantive theory of rule of law, which Sampford considers within the scope of thick theory, tends to expand. It aims to achieve social justice. Ronald Dworkin makes a dual distinction between the conception of rule book and the conception of rights. In the narrow understanding of the rule book conception, no criteria are sought for the content of the rules. The main point is to strictly follow the rules in the rule book. The rights conception argues that the norms in the rulebook should reflect and enforce moral rights. Dworkin here refers to substantive theory of rule of law. According to Joseph Raz, in the rule of law, law should be stable, clear and understandable for the future. Raz is one of the most important representatives of the attempt to define the state of law in accordance with formal criteria.
While the formal approach to the rule of law envisages procedural requirements to ensure the predictability of the law, the substantive approach emphasizes the contextual requirements of legal rules such as being compatible with the principles of justice and morality. Charles Sampford discusses the thin theory of the rule of law which has formal emphasis. The substantive theory of rule of law, which Sampford considers within the scope of thick theory, tends to expand. It aims to achieve social justice. Ronald Dworkin makes a dual distinction between the conception of rule book and the conception of rights. In the narrow understanding of the rule book conception, no criteria are sought for the content of the rules. The main point is to strictly follow the rules in the rule book. The rights conception argues that the norms in the rulebook should reflect and enforce moral rights. Dworkin here refers to substantive theory of rule of law. According to Joseph Raz, in the rule of law, law should be stable, clear and understandable for the future. Raz is one of the most important representatives of the attempt to define the state of law in accordance with formal criteria.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Maddi Hukuk Devleti, Şekli Hukuk Devleti, İnce Teori, Kalın Teori, Refah Devleti, Substantive Theory of Rule of Law, Formal Theory of Rule of Law, Thin Theory, Thick Theory, Welfare State
Kaynak
Anayasa Hukukundaki Gelişmelerin Işığında Kamu Hukuku Sempozyumu
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Mercan, N.K. (2022). Çağdaş hukuk düşüncesinde maddi-şekli hukuk devleti ayrımı. Şahbaz, İ., Kuru, G. ve Yetimoğlu, M.E. (ed.). Anayasa Hukukundaki Gelişmelerin Işığında Kamu Hukuku Sempozyumu içinde (110-118 ss.). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları
