Osmanlı’nın Son Dönemi’nde Sanayileşme ve Modernleşme: Beykoz Örneği
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Tarih ve sosyoloji birlikte var olan iki alandır. Sosyoloji, tarihsel olgu ve olayların üzerinden bugünü çözümlerken, tarihsel gerçeklikleri yapısal değişim ve dönüşümleri temel hareket noktası olarak ele alır. Buradan hareketle tarihsel akışı anlamak, sosyolojik yapıları anlamak için önemlidir. Bu makalede, bu iki akış doğrultusunda, tüm dünyayı etkileyen ve modern toplumun ana dönüşüm noktası olan Sanayi Devrimi sürecinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki değişim ve sanayileşme çabalarına bakıldıktan sonra, sanayileşmede önemli bir yere sahip olan Beykoz’un 19. yüzyılda sanayileşme hareketlerindeki yeri ve önemine kısaca bakılacaktır. Buradan hareketle, makalenin ilk bölümünde, 19. yüzyılda Osmanlı’nın sanayileşme politikaları, iç ve dış dinamiklerin etkisiyle iktisadi yapısında meydana gelen değişimlere değinilmiştir. İkinci bölümde, Osmanlı İmparatorluğu’nun sanayileşme hareketinde önemli bir yere sahip olan Beykoz’da açılan sanayi kuruluşları özetlenmiştir. Ardından bu değişimin yeni Cumhuriyete nasıl aktarıldığı sergilenmiştir. Sonuç bölümünde de hem devletin hem de özel teşebbüslerin girişimleriyle açılan fabrikaların, tarihsel süreç içindeki varlığı ve yaratılan iş gücünün oluşturduğu plansız göç ve nüfus artışının Beykoz’da nasıl çarpık yapılaşmaya zemin hazırladığını gösterilmeye çalışılmıştır. Son dönemde, kentleşmeyle birlikte sanayinin kent dışına taşınması, fabrikalarda çalışan nüfusun gitmesiyle yeni bir göç dalgasına neden olarak yeniden yapısal değişimlere yol açmıştır. Beykoz, İstanbul’daki konumu gereği, işçi sınıfının yaşadığı homojen bir yapıdan kentli orta sınıfın yaşadığı heterojen bir yapıya dönüşmüştür.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
18
Sayı
36
