Önceden edinilmiş ve sonradan kazanılmış gelişim özelliklerinin evlilikte çift uyumu ile ilişkisi
Yükleniyor...
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde gelişen nüfusla beraber hızla artan evlenme oranlarının paralelinde boşanma oranları da hızlı bir şekilde artmaktadır. Boşanma sebepleri arasında ilk başta gelen gerekçe olarak eşler arasında “şiddetli geçimsizlik” başka bir deyişle “çift uyumsuzluğu” görülmektedir. Bu araştırmada da 20 - 45 yaş arası genç yetişkinlerin evlilik ilişkilerindeki çift uyumları ile doğuştan getirdikleri varsayılan mizaç özellikleri ve sonradan kazanıldığı bilinen ebeveynlerinden algıladıkları tutumların, özerklik yapılanmasını sağlayan ayrışma-bireyleşmenin ve kendini toparlama gücünün ilişkisi incelenmiştir. Kendini toparlama gücü, olumsuz bir durumla karşılaşıldığında risk ve koruyucu faktörlerin etkileşimi sonucu oluşan ve kişinin hayatındaki değişikliğe uyum göstermesini sağlayan dinamik bir süreçtir. Ayrışma-bireyleşme, kişinin infantil nesne bağlarının kaybolması ile aile bağımlılığından ayrılarak toplumun bir üyesi durumuna gelmesidir. Beş Faktör Kişilik Modeli ile doğuştan getirildiği varsayılan duygusal tutarsızlık, dışadönüklük, gelişime açıklık, yumuşakbaşlılık, özdenetim-sorumluluk sahibi olmak olarak adlandırılan mizaç boyutları tanımlanmaktadır. Araştırmada İstanbul ilinde yaşayan 135 çiftten oluşan örneklem grubuna Kişisel Bilgiler Formu, Çift Uyumu Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Envanteri (Kısa Formu), Kendini Toparlama Gücü Ölçeği, Ayrışma-Bireyleşme Envanteri uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde Frekans, Yüzde Dağılımı, Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Hesaplamaları ile bunların yanı sıra İki Bağımsız Örneklemli t Testi, ANOVA ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre hem erkeklerde hem de kadınlarda dışadönüklük ve gelişime açıklık ile evlilik uyumu arasında pozitif yönde anlamlı ilişki vardır. Duygusal tutarsızlık ile çift uyumu her iki cinsiyet için de negatif yönde anlamlı olarak ilişkilidir. Yumuşakbaşlılık ise sadece erkeklerde çift uyumu ile pozitif yönde anlamlı olarak ilişkili bulunmuştur. Kadınların yumuşakbaşlı olmaları ile çift uyumları arasında bir ilişki yoktur. Hem kadınların hem de erkeklerin kendini toparlama gücü ile çift uyumları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki vardır. Kendini toparlama güçleri arttıkça evlilikte çift uyumları da artmaktadır. Hem kadınların hem de erkeklerin ayrışma-bireyleşmeleri ile çift uyumları negatif yönde anlamlı olarak ilişkilidir. Ayrışma-bireyleşmeyi başarılı olarak gerçekleştiremeyenlerin çift uyum düzeyleri düşmektedir. Özerkliklerinin anneleri tarafından desteklendiğini algılayan erkeklerin evlilik ilişkilerinde uyum düzeyleri daha yüksek olmaktadır. Anneleri tarafından psikolojik kontrol altında tutulduğunu algılayan başka bir deyişle manipüle edici ve zorlayıcı bir kontrole maruz kalan erkeklerin ise evlilik ilişkilerinde uyum düzeyleri düşük olmaktadır. Aynı şekilde babaları tarafından psikolojik kontrol altında tutulduğunu algılayan erkeklerin de evliliklerinde çift uyumları daha düşük düzeyde olmaktadır. Babaları tarafından özerkliklerinin desteklendiğini ve babalarını daha duyarlı, sevecen, ilgili algılayan erkeklerin de evliliklerinde çift uyumları daha yüksek düzeyde olmaktadır. Örneklem grubundaki kadınların annelerinden algıladıkları ebeveyn tutumlarının hiçbirinin çift uyumuyla arasında ilişki bulunmamıştır. Babalarını duyarlı, sevecen, ilgili ve babaları tarafından özerkliklerinin desteklendiğini algılayan kadınların çift uyum düzeyleri de artmaktadır. Babalarının manipülatif edici ve zorlayıcı yönde kontrolcü bir tutum sergilediğini algılayan kadınların ise çift uyum düzeyleri düşmektedir. Araştırma, özellikle son dönemlerde hızla artan boşanmalar karşısında ön plana çıkan çift uyumu ile ilişkili olabilecek unsurları vurgulamak açısından önem taşımaktadır.
Due to rapid growth in world population there is also an increment in marriage and divorcement rates. The aim of this study was to investigate the relationship between inherent and acquired characteristics of human development with marital adjustment in Turkey. Within this frame the concepts defined as resilience, separation-individuation, perceived parental attitudes can be handled as acquired characteristics. Resilience is defined as a dynamic process in terms of an individual’s capacity to cope with difficult or stressful experiences and psychological ability to get over after an adversity. Separation-Individuation is defined as the situation that appears as separation from family ties and disappearance of infantile object relations to become a member of society. Five-Factor Personality is a model of personality traits of neutocism, extraversion, openness, agreeableness, and conscientiousness that can be handled as inherent characteristics. Depending on this point of view the study has been planned and executed in order to determine and compare the factors that can be effective on marital adjustment of women and men. The sample group of research consists of totally 135 couples living in İstanbul, Turkey between ages of 20 and 45 who were selected with the random sampling method. In each couple the Personal Information Form, the Dyadic Adjustment Scale, Five Factor Personality Inventory, The Resilience Scale, Perceived Parental Attitudes – Mother and Father Forms, The Scale of Separation-Individuation were applied separately to husbands and wives. In analyzing the data Independent Samples t Test, Correlation Analysis, ANOVA, Regression Analysis were used; according to Two-Way t Test at p < .05 significance level. Frequency, Percentage, Mean, Standard Deviation were calculated. At the end of the research, there is a meaningful positive relationship between being extraversionism, conscientiousness and openness to experience with marital adjustment for both men and women. There is a meaningful relation in negative side among the scores of being neuroticism and marital adjustment for both men and women. There is no correlational relation between agreeableness of women and their marital adjustment. Being agreeableness is just correlated positively with men’s marital adjustment. There is a meaningful positive relationship between resilience and marital adjustment of both women and men. High resilience scores related to high marital adjustment. There is a meaningful positive relationship between separation-individuation and marital adjustment of both women and men. High separation-individuation score refers to unsuccessful separation-individuation process due to the SeparationIndividuation Inventory. High score in separation-individuation is related to low marital adjustment. According to perceived parental attitudes father’s responsiveness has meaningful positive relationship for both women’s and men’s marital adjustment. Perceiving manipulative psychological control from father’s parenting attitude is negatively correlated with both women’s and men’s marital adjustment. Also perceiving manipulative psychological control from mother’s parenting attitude is negatively correlated with men’s marital adjustment. There is no relationship between mother’s parenting attitude and women’s marital adjustment. But there is a meaningful positive relationship between perceiving supporting self determination from mother’s parenting attitude and men’s marital adjustment. The study indicates the importance of inherent and acquired characteristics of human development due to their relationship with marital adjustment.
Due to rapid growth in world population there is also an increment in marriage and divorcement rates. The aim of this study was to investigate the relationship between inherent and acquired characteristics of human development with marital adjustment in Turkey. Within this frame the concepts defined as resilience, separation-individuation, perceived parental attitudes can be handled as acquired characteristics. Resilience is defined as a dynamic process in terms of an individual’s capacity to cope with difficult or stressful experiences and psychological ability to get over after an adversity. Separation-Individuation is defined as the situation that appears as separation from family ties and disappearance of infantile object relations to become a member of society. Five-Factor Personality is a model of personality traits of neutocism, extraversion, openness, agreeableness, and conscientiousness that can be handled as inherent characteristics. Depending on this point of view the study has been planned and executed in order to determine and compare the factors that can be effective on marital adjustment of women and men. The sample group of research consists of totally 135 couples living in İstanbul, Turkey between ages of 20 and 45 who were selected with the random sampling method. In each couple the Personal Information Form, the Dyadic Adjustment Scale, Five Factor Personality Inventory, The Resilience Scale, Perceived Parental Attitudes – Mother and Father Forms, The Scale of Separation-Individuation were applied separately to husbands and wives. In analyzing the data Independent Samples t Test, Correlation Analysis, ANOVA, Regression Analysis were used; according to Two-Way t Test at p < .05 significance level. Frequency, Percentage, Mean, Standard Deviation were calculated. At the end of the research, there is a meaningful positive relationship between being extraversionism, conscientiousness and openness to experience with marital adjustment for both men and women. There is a meaningful relation in negative side among the scores of being neuroticism and marital adjustment for both men and women. There is no correlational relation between agreeableness of women and their marital adjustment. Being agreeableness is just correlated positively with men’s marital adjustment. There is a meaningful positive relationship between resilience and marital adjustment of both women and men. High resilience scores related to high marital adjustment. There is a meaningful positive relationship between separation-individuation and marital adjustment of both women and men. High separation-individuation score refers to unsuccessful separation-individuation process due to the SeparationIndividuation Inventory. High score in separation-individuation is related to low marital adjustment. According to perceived parental attitudes father’s responsiveness has meaningful positive relationship for both women’s and men’s marital adjustment. Perceiving manipulative psychological control from father’s parenting attitude is negatively correlated with both women’s and men’s marital adjustment. Also perceiving manipulative psychological control from mother’s parenting attitude is negatively correlated with men’s marital adjustment. There is no relationship between mother’s parenting attitude and women’s marital adjustment. But there is a meaningful positive relationship between perceiving supporting self determination from mother’s parenting attitude and men’s marital adjustment. The study indicates the importance of inherent and acquired characteristics of human development due to their relationship with marital adjustment.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çift uyumu, Mizaç, Kendini toparlama gücü, Ayrışma, Bireyleşme, Algılanan ebeveyn tutumları, Marital adjustment, Temperament, Resilience, Separation Individuation, Perceived parental attitudes
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Özden, M. S. (2013). Önceden edinilmiş ve sonradan kazanılmış gelişim özelliklerinin evlilikte çift uyumu ile ilişkisi / The relationship between inherent and acquired characteristics of human development with marital adjustment (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
