Immanuel Kant ve Wilhelm Dilthey'da akıl kavramı / The concept of reason in Immanuel Kant and Wilhelm Dilthey

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorÇotuksöken, Betül
dc.contributor.authorCankaya Erdem, Özlem
dc.date.accessioned2024-07-12T22:18:10Z
dc.date.available2024-07-12T22:18:10Z
dc.date.issued2010en_US
dc.date.submitted2010-04en_US
dc.departmentEnstitüler, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Felsefe Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractBu çalışmada Immanuel Kant’ın sözünü ettiği evrensel bir aklın olanağı tartışılmaktadır. Bu noktadaki en güçlü eleştirilerden birisi Wilhelm Dilthey’ın eleştirisidir. Dilthey, evrensel bir akıl anlayışı yerine göreli bir akıl anlayışı ile karşımıza çıkmaktadır. Kant, anlama yetisinin kategorilerinin tüm insanlar için ortak olduğunu söylemektedir. Kant için anlama yetisinin kategorileri, olanaklı deneyimin a priorileridir ve dolayısıyla zamandan bağımsızdırlar. Ancak Dilthey için kategorilerin zamandan bağımsız olmaları mümkün değildir. Çünkü akıl, olanaklı deneyiminden bağımsız değildir. Böylelikle kategoriler genel geçerliliklerini yitirmekte ve Dilthey’ın sözünü ettiği öznel ve tarihe bağlı kategoriler açığa çıkmaktadır. Buradan hareketle akıl söz konusu olduğunda genel geçer ve evrensel bir zeminin bulunabileceği temeli Dilthey’ın sunmaya çalıştığı akıl kavramının olanağı ile sorgulanmaktadır. Bu çalışma, giriş bölümünün yanı sıra üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde Kant’ın akıl anlayışı genel hatlarıyla ele alınmakta; Dilthey’ın bu akıl anlayışının karşısına koyduğu tarihsel akıl anlayışının dayanakları açıklanmaya çalışılmaktadır. Birinci bölümde Kant’ın akıl anlayışı, ağırlıklı olarak teorik akıl bağlamında çerçevelendirilmektedir. İkinci bölümde Dilthey’ın yaşama felsefesine kaynaklık eden tin bilimlerinin epistemolojik açıdan temellendirilmesi çabasının sonucunda beliren hermeneutikle ilişkisi ortaya konulmaktadır. Üçüncü bölümde Dilthey’ın tarihsel dünya tasarımının, Kant’ın kategorilerinin genel geçer olamayacakları noktasındaki eleştirisi ve bu eleştirisinin sonucunda ulaştığı tarihsel akıl anlayışı ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Sonuç bölümünde ise Dilthey’ın, Kant’ın teorik aklını eleştirerek ortaya koyduğu kategorilerin tarihselliğinin evrensel olup olamayacağı tartışılmaktadır. en_US
dc.description.abstractIn this study, the possibility of a universal reason, which Immanuel Kant remarks, is discussed. One of the most influential criticisms of this matter belongs to Wilhelm Dilthey. Dilthey brings an understanding of relative reason instead of an understanding of universal reason. Kant claims that the categories of understanding are common for all humankind. According to him, they are the a priori categories of possible experience and therefore they are independent from time. However, for Dilthey, it is not possible form them to be independent from time because reason is not independent from possible experience. It follows that the categories of understanding looses their universality and the categories, which Dilthey points out, that are subjective and bound up with history reveal. From this point of view, when reason is in question, the possibility of finding a universal ground is examined by the possibility of the concept of reason that Dilthey has tried to introduce. This study consists of three chapters besides the introduction and the conclusion. In the section of introduction, Kant’s understanding of reason is handled in general and the foundations of the conception of the historical reason which Dilthey put against Kant’s understanding of reason is tried to be explained. In the first chapter, Kant’s understanding of reason is restricted in the context of theoretical reason. In the second chapter, the relation between Dilthey’s theory and hermeneutic which raises as a result of the effort of grounding human sciences that constitutes the origin of Dilthey’s philosophy of life epistemologically. In the third chapter, Dilthey’s critique concerning Kant’s categories cannot be a priori and the understanding of historical reason which he arrives as a result of this critique is tried to be explained. In the conclusion, it is discussed that whether the historicity of the categories, which Dilthey puts forward by criticizing Kant’s theoretical reason, is universal or not.en_US
dc.identifier.citationCankaya Erdem, Ö. (2010). Immanuel Kant ve Wilhelm Dilthey'da akıl kavramı / The concept of reason in Immanuel Kant and Wilhelm Dilthey (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12415/10460
dc.institutionauthorCankaya Erdem, Özlemen_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherMaltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzKT0487en_US
dc.subjectTeorik akılen_US
dc.subjectTarihsel akılen_US
dc.subjectGöreli a priorien_US
dc.subjectTin bilimlerien_US
dc.subjectKategorileren_US
dc.subjectTheoretical reasonen_US
dc.subjectHistorical reasonen_US
dc.subjectRelative a priorien_US
dc.subjectHuman sciencesen_US
dc.subjectCategoriesen_US
dc.titleImmanuel Kant ve Wilhelm Dilthey'da akıl kavramı / The concept of reason in Immanuel Kant and Wilhelm Diltheyen_US
dc.title.alternativeThe concept of reason in Immanuel Kant and Wilhelm Diltheyen_US
dc.typeMaster Thesisen_US
dspace.entity.typePublication

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Immanuel Kant ve Wilhelm Dilthey'da akıl kavramı / The concept of reason in Immanuel Kant and Wilhelm Dilthey
Boyut:
715.04 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text
İndir

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu