Bulaşıcı hastalıklarda risk, sorumluluk ve damga: Koronavirüs ve HPV örnekleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu tez, hava yoluyla aktarılan koronavirüs ve cinsel yolla aktarılan HPV’nin; risk ve kaçınabilirlik algıları, önleme ilişkin tutum ve davranışlar, bireysel ve toplumsal sorumluluk algıları, suçlama ve damgalama eğilimleri üzerinden karşılaştırmalı bir analizini yapmaktadır. Nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı araştırmanın bileşenleri; 801 kişiyle yapılan çevrimiçi anket araştırması ile COVID-19 geçirmiş 11, HPV pozitif olmuş 24 kişi olmak üzere toplam 35 kişiyle çevrimiçi olarak yapılan derinlemesine görüşmelerdir. Hem anket örneklemi hem de görüşmelerin katılımcıları Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşayan 18 yaş ve üzeri internet kullanıcılarıdır. Anket sonuçlarına göre iki virüs karşılaştırıldığında; koronavirüse ilişkin risk algısı ve atfedilen toplumsal sorumluluğun HPV’ye kıyasla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Benzer biçimde, koronavirüs önlemleri daha dikkatle uygulanmaktadır. Buna karşın HPV’ye ilişkin damgalama eğilimleri koronavirüse kıyasla daha fazladır. Her iki virüs için bahsi geçen algı, tutum ve uygulamaların dağılımında yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve ilişki durumu gibi demografik değişkenlerin etkili olduğu saptanmıştır. Derinlemesine görüşmelerde öne çıkan bulgular; yeni bir virus olması ve bilinmezliklerinin koronavirüs korkusunun önemli bir nedeni olduğu, hastalık sonrasında koronavirüse ilişkin risk algısı ve önlem davranışlarında hafifleme görülebildiği, kendini ve başkalarını korumak temelinde bireysel ve toplumsal sorumluluğun kişilerce önemsendiği ve koronavirüs kaynaklı damgalama eğilimlerinin HPV’ye kıyasla daha az olduğudur. HPV pozitif kişilerle yapılan derinlemesine görüşmelerdeyse; HPV’ye dair bilgi eksikliğinin kişilerin tanı öncesindeki risk algılarını ve önlem davranışlarını uygulamada gösterdikleri özeni azalttığı, pozitif tanısı alan kişilerin kendilerini ya da partnerlerini bundan sorumlu tutma, suçlama ve damgalama eğilimleri gösterdiği, virüsün cinsel yolla aktarılmasının damgalanmayı ve damga endişesini artırdığı, bunun da aileleri, partnerleri ve/veya arkadaşlarıyla HPV statülerini paylaşmalarında sorumluluk ve etik kaygılara bağlı ikilemler yaratarak belirleyici olduğu görülmüştür. Yalnızca rahim ağzı kanseriyle ilişkilendirilmesi HPV’nin feminizasyonuna ve risk, sorumluluk ve damganın cinsiyetler arasında eşitsiz dağılımına yol açmaktadır. Katılımcılar, HPV’ye ilişkin bilgiye ve HPV aşısına erişimde yaşadıkları zorluklara dikkat çekerek, HPV’ye ilişkin bilgilerin yaygınlaşması ve devlet tarafından karşılanan ücretsiz aşı taleplerini vurgulamaktadırlar.
This dissertation comparatively analyzes airborne transmitted coronavirus and sexually transmitted HPV, on the basis of risk and avoidability perceptions, attitudes about preventive behaviors and their implementation, associated individual and social responsibility, blaming and stigmatization tendencies. The research is designed as a mixed-method research, which consists of an online survey conducted to 801 people and 35 in-depth online interviews; with 11 people who had coronavirus infection and 24 people who had positive HPV diagnosis. Both the survey sample and the interview participants were internet users from various cities of Turkey, older than 18 years of age. Survey results indicate that the perceived risk and the associated social responsibility are stronger for coronavirus than they are for HPV. Similarly, preventative behaviors are more diligently followed for coronavirus; whereas stigmatization is higher for HPV. Another survey result is that demographic variables such as age, gender, education level and relationship status are found determining on levels of aforementioned perceptions, attitudes and practices for both viruses. Significant findings of the in-depth interviews are as follows: novelty and obscurity of the coronavirus are indicated as prime causes of fear; post-infection, perceived risk and diligence in following preventive coronavirus measures can be alleviated; individual and social responsibility are valued on the basis of protecting oneself and others from coronavirus, and stigmatizing attitudes are lower for coronavirus than for HPV. In regard to HPV, interview results are as follows: people’s risk perceptions and attentive following of preventive measures former to HPV diagnosis are low due to lack of knowledge; HPV positive people are holding either themselves or their partners responsible for transmission of HPV, which is followed by blame and stigmatization; sexually transmitted nature of the virus increases stigmatization and stigmatization anxiety, which together with ethical concerns put HPV positive people in a dilemma about disclosing to their families, partners and/or friends. HPV’s sole association with cervical cancer causes its feminization and leads to unequal distribution of risk, responsibility and stigma among sexes. Remarking the difficulties they face in accessing both information about HPV and HPV-vaccination, people emphasize their demand for disseminated HPV-information and state funded free HPV-vaccination.
This dissertation comparatively analyzes airborne transmitted coronavirus and sexually transmitted HPV, on the basis of risk and avoidability perceptions, attitudes about preventive behaviors and their implementation, associated individual and social responsibility, blaming and stigmatization tendencies. The research is designed as a mixed-method research, which consists of an online survey conducted to 801 people and 35 in-depth online interviews; with 11 people who had coronavirus infection and 24 people who had positive HPV diagnosis. Both the survey sample and the interview participants were internet users from various cities of Turkey, older than 18 years of age. Survey results indicate that the perceived risk and the associated social responsibility are stronger for coronavirus than they are for HPV. Similarly, preventative behaviors are more diligently followed for coronavirus; whereas stigmatization is higher for HPV. Another survey result is that demographic variables such as age, gender, education level and relationship status are found determining on levels of aforementioned perceptions, attitudes and practices for both viruses. Significant findings of the in-depth interviews are as follows: novelty and obscurity of the coronavirus are indicated as prime causes of fear; post-infection, perceived risk and diligence in following preventive coronavirus measures can be alleviated; individual and social responsibility are valued on the basis of protecting oneself and others from coronavirus, and stigmatizing attitudes are lower for coronavirus than for HPV. In regard to HPV, interview results are as follows: people’s risk perceptions and attentive following of preventive measures former to HPV diagnosis are low due to lack of knowledge; HPV positive people are holding either themselves or their partners responsible for transmission of HPV, which is followed by blame and stigmatization; sexually transmitted nature of the virus increases stigmatization and stigmatization anxiety, which together with ethical concerns put HPV positive people in a dilemma about disclosing to their families, partners and/or friends. HPV’s sole association with cervical cancer causes its feminization and leads to unequal distribution of risk, responsibility and stigma among sexes. Remarking the difficulties they face in accessing both information about HPV and HPV-vaccination, people emphasize their demand for disseminated HPV-information and state funded free HPV-vaccination.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
koronavirüs, HPV, risk algısı, önlem davranışı, sorumluluk, suç, damga, coronavirus, risk perception, preventive behavior, responsibility, blame, stigma
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Alkan Üstün, C. (2022). Infectious disease related risk, responsibility and stigma: Examples of coronavirus and HPV / Bulaşıcı hastalıklarda risk, sorumluluk ve damga: Koronavirüs ve HPV örnekleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
