İşlevsel kuram bağlamında Taşkent ilçesi türküleri / Folk songs of Taşkent dıstrıct ın the context of functıonal theory

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

PA Paradigma Akademi Yayınları

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Araştırma projeleri

Organizasyon Birimleri

Dergi sayısı

Özet

Konya’nın ilçelerinden biri olan Taşkent, İç Anadolu Bölgesi’nin ve Konya’nın en güney ucunda yer alır. Orta Toroslardaki Taşeli Platosunda, Göksu Havzası içerisinde, dağlık ve sarp kayalıklı bir alanın üzerinde yer alan Taşkent, 468 km² yüzölçümüne sahip olup Konya il merkezine 135 km, Alanya’ya ise yaklaşık 100 km uzaklıktadır. Bir Yörük-Türkmen yerleşim yeri olan Taşkent, İç Anadolu Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi arasında bir köprü konumundadır. İlçenin coğrafi konumu ve bir Yörük-Türkmen yerleşimi olması Taşkent'teki müzik geleneğini şekillendiren, türkülerin melodik-ritmik yapılarını ve icra biçimlerini etkileyen unsurlar arasındadır. Taşkent türküleri genellikle dört gün süren düğünlerin belli aşamalarında ve dinî bayramlarda icra edilmektedir. Defler eşliğinde kadın ve erkeklerin kendi aralarında çalıp söyledikleri ve oynadıkları Taşkent türküleri genellikle yöre düğünlerinde hızlı ritmik kalıplar içinde icra edilerek eğlence işlevini yerine getirmektedir. Bu çalışmada Taşkent ilçesinden derlenen türküler, bağlam merkezli halk bilimi kuramlarından işlevsel halk bilimi kuramı çerçevesinde değerlendirilerek William R. Bascom’un folklorun dört temel işlevine göre örneklendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada nitel yöntem benimsenmiş olup tarama modeli kullanılmıştır. Türküler eğlenme, eğlendirme ve hoşça vakit geçirme işlevi, toplumsal kurallara ve törelere destek verme - işlevi, eğitim ve kültürün genç kuşaklara aktarılması işlevi, toplumsal ve kişisel baskılardan kurtulma işlevi olarak dört başlık altında ele alınmıştır. Taşkent türkülerinde Bascom’un dört işlevini barındıran türkü sözlerine rastlanmış olmakla beraber eğlenme, eğlendirme ve hoşça vakit geçirme işlevinin daha yoğun işlendiği ve Bascom’un da belirttiği üzere eğlence unsurunun altında yatan derin anlamların folklorun eğlence işlevi ile türkü sözlerinde dışa vurulduğu tespit edilmiştir.
Taşkent, one of the districts of Konya, is located at the southernmost end of the Central Anatolia Region and Konya province. Located on a mountainous and steep rocky area in the Göksu Basin in the Taşeli Plateau in the Central Taurus Mountains, Taşkent has an area of 468 km² and is 135 km from Konya city centre and 100 km from Alanya. Taşkent, a Yörük-Türkmen settlement, is a bridge between Central Anatolia and the Mediterranean Region. This geographical location of the district and the fact that it is a Yörük-Türkmen settlement are among the factors that shape the musical tradition in Taşkent and affect the melodic-rhythmic structures and performance styles of folk songs. Musical performances in Tashkent take place at certain stages of weddings lasting four days and on religious holidays. Taşkent folk songs, which are played, sung and played by men and women accompanied by defs, are usually performed in fast rhythmic patterns at local weddings and fulfil the function of entertainment. In this study, the folk songs collected from Taskent district were evaluated within the framework of functional folklore theory, one of the context-centered folklore theories, and it is aimed to exemplify William R. Bascom's four basic functions of folklore. In this study, it is aimed to exemplify the folk songs collected from the Taşkent region according to William R. Bascom's four basic functions of folklore by evaluating them within the framework of functional folklore theory, one of the context-centered folklore theories. For this purpose, qualitative method was adopted in the study and the survey model was used. Folk songs were analysed under four headings: the function of having fun, entertaining and having a good time, the function of supporting social rules and customs, the function of transferring education and culture to younger generations, and the function of getting rid of social and personal pressures. Although the lyrics of the songs containing Bascom's four functions were encountered in Taşkent songs, it was determined that the functions of having fun, entertaining and having a good time were handled more intensively and even, as Bascom stated, the deep meanings underlying the element of entertainment were expressed in the lyrics of the songs with the entertainment function of folklore.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

İşlevsel Kuram, Folklor, Türkü, Konya İli, Taşkent, Functional Theory, Folklore, Folk Song, Konya Province

Kaynak

II. Uluslararası Sanat ve Sosyal Bilimler Kongresi -Tam Metin Bildiriler Kitabı (24-26 Ekim 2024)

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Camgöz, Nafiz. (2024). İşlevsel kuram bağlamında Taşkent ilçesi türküleri / Folk songs of Taşkent dıstrıct ın the context of functıonal theory, II. Uluslararası Sanat ve Sosyal Bilimler Kongresi-Tam Metin Bildiriler Kitabı (24-26 Ekim 2024), Mecek Çevik, Özlem, Ügümü Aktaş, Pelin, Topçu Yücel, Çiçek, Yüksekdağ, Delil, Parlak, Anıl ve Çetin, Nagihan. (ed.), PA Paradigma Akademi Yayınları, s.304-311.