Teknolojik gelişimi sosyolojik ölçüt alan diyalektik bir yaklaşım açısından: Türkiye’de az gelişmiş Kapitalizm ve köylere girişi
Yükleniyor...
Tarih
1967
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenci Birliği
Erişim Hakkı
CC0 1.0 Universal
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu kitabın ikinci ve üçüncü kesimlerinde yer almış olan sosyolojik çalışmaların amacı: İsmail Hüsrev, İbrahim Yasa, Niyazi Berkes, Muzaffer Şerif ve Mübeccel Kıray’ın açtıkları araştırma yolundan yürüyerek toplumun somut birimleri olan köylerden bir kaçını alıp kendi için gerekli üretimden pazar için üretime geçişleri sırasındaki oluşumları incelemek; ve böylece az-gelişmiş toplumlardaki ekonomik ve toplumsal yapı değişimini ve etkenlerin işleyişini aydınlatmaktır. İlk olarak, araştırma yaptığımız köylerin, ulaşım ve haberleşme araçlarından yararlanarak pazarlara açılışlarını ve hareketliliğin artmasıyla feodal köyün yavaş yavaş nasıl yapı değiştirip kapitalist köy haline geldiğini inceledik. Köylerdeki yapı değişimini ve ortaya çıkan yeni toplumsal yapıyı saptamak için: üretim araçları, toprak, yıllık gelir, işçi olarak çalışma ve işçi çalıştırma dağılımlarını anket sonuçlarına dayanarak tablolar halinde verdik; böylece köylerdeki toplumsal farklılaşmayı ve kutuplaşmayı ortaya koymaya çalıştık. İkinci olarak, bu toplumsal farklılaşmanın ve kutuplaşmanın altında yatan, modern araçlara sahip oluş ve sermaye birikiminin belirlediği temel işleyişi çözümlemeye çalıştık. Burada, köylü - tekelci bakkal ilişkisinin temeli olan borçlanma, faiz ve mal-değişimi sırasındaki fiyat değişimlerinin nasıl artı-ürünün artı-değere dönüşerek bakkalların elinde toplanmasına yol açtığını inceledik. Bu çözümlemeyi daha da somutlaştırmak için kapitalistleşen ve işçileşen kişiler üstüne yaptığımız öğesel durum çalışmalarını sunduk; yani köylerdeki kapitalistlerin ve işçilerin tarih içindeki değişimlerini gösteren örnekler verdik. Üçüncü olarak, üretim araçları ve üretim faaliyetleri değişimine nüfus yapısının nasıl uyup değiştiğini gösterdik; burada artan genç nüfus ve yoksullaşmanın çözümlemesini verdik. Bu arada, değişim sırasında ortaya çıkan zor şartlara insanların kendilerini nasıl aile yapısını değiştirerek uydurduklarını gösterdik ve masalarının başına oturarak Az-gelişmiş ülkeler üstüne yazı yazan burjuva ekonomicilerini eleştirdik. Dördüncü olarak, ürünlerin ve malların tüketiminde ortaya çıkan tabakalaşmayı inceledik ve burada göstergeler (index) düzenleyerek Şehirlere bütünleşme derecesini ölçmeye çalıştık. Beşinci olarak, köydeki güçler dengesini ortaya koyarak, çoğunluğun yararına olacak bir değişime hangi güç kümelerinin karşı çıkacağını ve hangilerinin çıkmayacağını gösterdik. Son olarak, zaman, uzaklık, zenginlik gibi kavramlar ve ortaya çıkan dertlere, başka toplumlara ve dış çevreye doğru olan durum-alışlardaki değişmelerin teknolojik değişimle nasıl belirlendiğini gösterdik.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Akşit, B. (1967) Türkiye'de az gelişmiş Kapitalizm ve köylere girişi, Ankara: Şark Matbaası, ODTÜ Öğrenci Birliği yayını. s. 1-160.
