Ankara - Gültepe’de kentsel dönüşüm sonrası neler değişti: Toki'leşmenin kattıkları ve götürüleri

Konu: Çöküntü bölgeler, "tehlikeli” olarak mekansallaştırılmış, toplumsal dışlanmayı ve damgalanmayı da içeren bir hale bürünmüştür. Toplum dışına itilmek, ekonomik, sosyal, kültürel imkanlardan yeterince yararlanamayarak eğitim, sağlık gibi temel hizmetlerden mahrum kalmaya yol açabilmektedir. Gecekondu bölgeleri, yukarıda bahsedilen sorunları yaşarken, bir yandan da suç bölgeleri olarak görülmeye başlanmıştır. Bu tür sorunların önüne geçebilmek için ise, belediye ve idareler, bu alanların dönüştürerek çözüme ulaşmaya çalışmıştır. Ankara ili Altındağ ilçesinin farklı bölgelerinde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm uygulamalarında, özellikle suç ve riskli davranışlar konusunda bir gelişme göstermek hedeflenmiştir. Amaç ve Kapsam: Kentsel dönüşümün Altındağ’da da - Türkiye’deki kentsel dönüşüm uygulamalarının çoğu gibi- yapı stokunu değiştirip yalnızca konut üretimine dayalı bir şekilde gerçekleştiği bilinmektedir. Sosyal boyut, insanların yaşamları, var olan ve karşılaşabilecekleri sorunlar, dezavantajlı gruplar, boş vakit sorunu, rekreasyon alanları, insanların istekleri gibi birçok alanda boşluklar bulunmaktadır. Kentsel dönüşüm, Gültepe’de gecekonduların yıkılıp yerine 14 katlı apartmanların yapılması olarak anılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, kentsel dönüşüm bölgesindeki değişimi gençlerin ve gençlerle çalışan profesyonellerin anlatıları aracılığıyla anlamaktır. Yöntem: Fenomenolojik bir araştırma yöntemi kullanılarak betimsel ve niteliksel bir araştırma yoluyla kentsel dönüşüm alanlarında yaşayan gençlerin toplumsallaşma süreçleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Amaç doğrultusunda Altındağ ilçesindeki Gültepe Mahallesinde yaşayan ve farklı geçmişlere sahip 19 gençle ve bu gençlerle çalışan mahalledeki gençlerle çalışan öğretmen, gençlik lideri, sosyal çalışmacı gibi farklı mesleklerden 16 profesyonelle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Öznelerle gönüllü onam dahilinde yapılan görüşmeler ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş ve MAXQDA paket program aracılığıyla analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırma sonucunda, ailelerin bölgeden taşınmayı düşündükleri ortaya çıkmıştır. Genellikle bu kararın arkasındaki nedenin mahallenin risk içeren yapısından kurtulmak olduğu görülmektedir. Gençler, uzun yıllardır ve birkaç nesildir yaşadıkları mahalleleri terk ettiklerinde, mahallelerine olan bağlılıklarından dolayı endişe duymakta ve yabancılaştıklarını hissetmektedir.