İnsan değerlerinin ve kişilik özelliklerinin, problem çözme yaklaşımı ile ilişkileri: Banka çalışanları üzerine bir araştırma / The relationship of human values and personality charecteristics with problem solving approach: A research on bank employees

Araştırma projeleri

Organizasyon Birimleri

Dergi sayısı

Özet

Bu çalısmada 18-57 yas arası banka çalısanlarının önem verdikleri amaçsal ve araçsal insan degerleri ile problem çözme yaklasımları arasındaki iliskinin arastırılması amaçlanmıstır. Ayrıca örneklem grubunun sahip oldugu kisilik özellikleri ile degerleri ve problem çözme yaklasımları arasındaki iliskiler incelenmeye çalısılmıstır. Arastırmanın örneklemini stanbul ili Anadolu yakasındaki 5 özel bankada çesitli görevlerde çalısan 180 kisi olusturmaktadır. Arastırmada psiko demografik degerlendirme formu, Rokeach Degerler Listesi, Eysenck Kisilik Envanteri, Heppneer ve Petersen Problem Çözme Envanteri uygulanmıstır. Arastırma sonucunda sahip olunan degerlere göre problem çözme yaklasımlarının degisim gösterdigi bulunmustur. Ayrıca örneklem grubunun kisilik özellikleri ile degerleri arasında ve degerleri ile problem çözme yaklasımları arasında da anlamlı iliskiler bulunmustur. Verilerin analizinde ortalama degerlerin farklılasmasında Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) ve Tukey Çoklu Karsılastırma Testi, kullanılan Rokeach Degerler Listesi, Eysenck Kisilik Envanteri, Hepneer ve Petersen Problem Çözme Envanterleri arasındaki iliskiyi saptamak üzere de Pearson Korelasyon teknigi kullanılmıstır. Örneklemi olusturan banka çalısanlarının % 36,1’i 23 ile 27 yas arasında; % 27,8’i 18 ile 22 yas arasında; % 25’i 28 ile 32 yas arasında; % 11’ 33 ile 57 yas arasındadır. Katılımcıların %76,1’i kadın, %23,9’u erkektir. Arastırma sonucunda elde edilen bulgular; cinsiyet degiskenine göre degerlerin öncelik sıralamasına baktıgımızda her iki grupta da (kadın ve erkek katılımcılarda) amaçsal degerlerden “aile güvenligi” degeri birinci sırada tercih edilmis, “mutluluk” amaç degeri ise ikinci sırada tercih edilmistir. Her iki grupta da (kadın ve erkek katılımcılarda) birinci sırada “dürüst” araç degeri ve ikinci sırada “sorumluluk” araç degeri tercih edilmistir. Son sıralara baktıgımızda yine her iki grupta (kadın ve erkek katılımcılarda) “itaatkar” araç degeri en son sırada, “entelektüel” araç degeri son sıradan bir önceki sırada tercih edilmistir. Banka çalısanlarını kapsayan bu arastırmada demografik özelliklere göre bakıldıgında “ahiret selameti” degeri önem sıralamasında orta ve son sıralarda yer almıstır. Aceleci problem çözme yaklasımı yüksek bireylerin deger sıralamasında “ahiret selameti” degeri önemli bulunurken; “mutluluk”, “basarı hissi” ve “sorumluluk sahibi” degerlerini önemsiz bulunmustur. Düsünen problem çözme yaklasımı yüksek bireyler için “bilgelik” ve “kendine saygı” degerleri önemli görülürken; “iç huzur” degerinin önemsiz görülmüstür. Kendine güvenli problem çözme yaklasımı yüksek bireylerde “heyecanlı bir yasam” ve “hırs” degerleri ön sıralarda tercih edilmistir.
In this study it is aimed to search the relationship of importance given to terminal and instrumental human values by bank employees between 18-57 years, to problem solving approaches. Besides that, the relationship of personality characteristics owned by sample group with values and problem solving approaches were examined. Sampling group of the research was composed of 180 individuals working in 5 private bank at different positions at Anatolian side of stanbul city. n this study Psychodemografik questionnairre, Rokeach Values List, Eysenck Personality Inventory, Heppner and Peterson Problem Solving Inventory were applied. The results showed some significant changes in Problem Solving Approach according to the importance given to values. Also significant relationships with Personality Characteristics and human values and problem solving approaches were obtained. In data analysis one way variance analysis (Anova) and Tukey Multiple Comparison tests used for testing differentiation of mean values. Pearson Correlation techniques used for inquiring the relationship of Rokeach Values List, Eysenck Personality Inventory, Heppner and Peterson Problem Solving Inventory. 36 % of bank employees sample are between 23-27 years of age; 27.8% are 18- 22 years of age; 25% are in 28-32 years of age and 11% in 33-57 years. 76% of the group is female and 23.9is male. The results showed that; according to gender in both groups (female and male participants) family security value of terminal values were prefered in the first row, happiness terminal value was prefered in the second row. In both groups (male and female participants) prefered honesty instrumental value in the first row and responsibility instrumental value in the second row. Obedience instrumental value were replaced in the last row while intellectual instrumental value was prefer in the second row from the bottom. According to demografic characteristics religious values has taken place in the middle and last positions of preference ranking. Those participants who have fast problem solving approach, while evaluated religious values more important have found happiness, feeling of success, and responsibility unimportant. Those participants who were high in thoughtful problem solving approach, while finding wisdom and self respect values more important, on the other hand found internal peace unimportant. Those participants who were high in self confident problem solving approach, prefered exciting life and ambition values in the first rows.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Amaçsal ve araçsal değerler, Kişilik, Problem çözme, Banka çalışanları, Terminal and instrumental values, Personality, Problem solving, Bank employees

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Kilit, R. B. (2008). İnsan değerlerinin ve kişilik özelliklerinin, problem çözme yaklaşımı ile ilişkileri: Banka çalışanları üzerine bir araştırma / The relationship of human values and personality charecteristics with problem solving approach: A research on bank employees (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.