Ergenlerde kimlik gelişimi ile algılanan anne- baba psikolojik kontrolü ve akran baskısı arasındaki ilişkinin incelenmesi / Examining the relationship between identity development in adolescent and percived parental psychological control and peer pressure
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmada ergenlerde kimlik gelişimi ile algılanan anne-baba psikolojik kontrolü ve akran baskısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca kimlik gelişimi alt boyutları, anne-baba psikolojik kontrolü, akran baskısı toplam ve alt boyutları puanlarında; cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi ve doğum sırası açısından anlamlı fark olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırmada kimlik gelişimi, psikolojik kontrol ve akran baskısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul iline bağlı Maltepe ilçesinde öğrenimine devam eden 503 lise öğrencisi (313 kadın, 190 erkek) oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 13-18 arasında değişmektedir (Ort= 15.28, S= 1.35). Araştırmada katılımcılara; “Kişisel Bilgi Formu”, “Kimlik Gelişiminin Boyutları Ölçeği”, “Psikolojik Kontrol Ölçeği” ve “Akran Baskısı Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmada veriler normal dağılım koşullarını sağlamadığından dolayı puanların farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için Mann Whitney-U, Mann Whitney-U Post-Hoc ve Krushkal Wallis-H testi uygulanmıştır. Değişkenler ve alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise Spearman Sıra Farkları Korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kimlik gelişimi alt boyutlarında; cinsiyet, sınıf düzeyi ve anne eğitim düzeyine göre farklılaşmalar bulunmuştur. Kadın ergenlerin seçeneklerin saplantılı araştırılması ve seçeneklerin derinlemesine araştırılması puanları erkeklere kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Lise4 sınıf düzeyindeki ergenlerin içsel yatırımda bulunma puanları diğer sınıf düzeylerine göre anlamlı düzeyde daha yüksek saptanmıştır. Baba psikolojik kontrolü ise cinsiyet ve sınıf düzeyine göre farklılaşmaktadır. Erkek ergenlerin baba psikolojik kontrol puanları kadınlara göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Akran baskısı toplam ve alt boyutları ise cinsiyet, sınıf düzeyi ve baba eğitim düzeyine göre farklılaştığı saptanmıştır. Akran baskısı toplam ve alt boyut puanları erkek ergenlerde anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Araştırmada kimlik gelişimi “içsel yatırımda bulunma”, “seçeneklerin genişlemesine araştırılması” ve “içsel yatırımla özdeşleşme” alt boyutları ile anne psikolojik kontrolü arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken “seçeneklerin saplantılı araştırılması” alt boyutu ile anne psikolojik kontrolü arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Kimlik gelişimi “içsel yatırımda bulunma” ve “içsel yatırımla özdeşleşme” alt boyutu ile baba psikolojik kontrolü arasında negatif, “seçeneklerin saplantılı araştırılması” alt boyutu ile baba psikolojik kontrolü arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Kimlik gelişiminin “içsel yatırımda bulunma”, “seçeneklerin genişlemesine araştırılması” ve “içsel yatırımla özdeşleşme” alt boyutları ile akran baskısı toplam ve dolaylı akran baskısı alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken “seçeneklerin saplantılı araştırılması” alt boyutu ile akran baskısı toplam ve dolaylı akran baskısı alt boyutu arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Kimlik gelişiminin “seçeneklerin saplantılı araştırılması” alt boyutu ile direkt akran baskısı arasında pozitif yönde “içsel yatırımla özdeşleşme” alt boyutu ile direkt akran baskısı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Anne-baba psikolojik kontrolü ile akran baskısı toplam ve alt boyutları arasında ise pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır.
This study aimed to examine the relationship between identity development in adolescents and perceived parental psychological control and peer pressure. Additionally, the study examined whether there are significant differences in the total and subscale scores of identity development, parental psychological control, and peer pressure based on gender, grade level, parental education level, and birth order. In the study, the relational screening model was used to determine the relationship between identity development, psychological control and peer pressure. The study group of the research consists of 503 high school students (313 women, 190 men) studying in Maltepe district of Istanbul. The ages of the students participating in the study range from 13 to 18 years (M = 15.28, SD = 1.35). In the research, the participants; “Personal Information Form”, “Dimensions of Identity Development Scale”, “Psychological Control Scale” and “Peer Pressure Scale” were applied. Since the data in the study did not meet normal distribution conditions, Mann Whitney-U, Mann Whitney-U Post-Hoc and Krushkal Wallis-H tests were applied to determine whether the scores differed. To determine the relationship between variables and their sub-dimensions, Spearman Rank Difference Correlation test was applied. According to the research results, in the sub-dimensions of identity development; differences were found according to gender, grade level and mother's education level. Female adolescents scored higher on ruminative exploration and exploration in depth compared to male adolescents. Adolescents in the 4th grade of high school had significantly higher scores on commitment making compared to other grade levels. Father's psychological control differs according to gender and grade level. It was found that male adolescents had significantly higher scores on paternal psychological control compared to female adolescents. It was determined that the total and sub-dimensions of peer pressure differed according to gender, grade level and father's education level. Peer pressure scores, both total and subscale, were significantly higher in male adolescents. The study found a significant negative relationship between maternal psychological control and the subdimensions of identity development: "commitment making," "exploration in breadth," and "identification with commitment." Additionally, there was a significant positive relationship between maternal psychological control and the "ruminative exploration" subdimension of identity development. For paternal psychological control, a significant negative relationship was found with the "commitment making" and "identification with commitment" subdimensions of identity development, while a significant positive relationship was identified with the "ruminative exploration" subdimension. A significant negative relationship was found between the subdimensions of identity development—“commitment making,” “exploration in breadth,” and “identification with commitment”—and both total peer pressure and indirect peer pressure subdimensions. A significant positive relationship was found between the “ruminative exploration” subdimension of identity development and both total peer pressure and indirect peer pressure subdimensions. A positive relationship was found between the “ruminative exploration” subdimension of identity development and direct peer pressure, while a significant negative relationship was identified between the “identification with commitment” subdimension of identity development and direct peer pressure. Additionally, a significant positive relationship was found between parental psychological control and both total peer pressure and its subdimensions.
This study aimed to examine the relationship between identity development in adolescents and perceived parental psychological control and peer pressure. Additionally, the study examined whether there are significant differences in the total and subscale scores of identity development, parental psychological control, and peer pressure based on gender, grade level, parental education level, and birth order. In the study, the relational screening model was used to determine the relationship between identity development, psychological control and peer pressure. The study group of the research consists of 503 high school students (313 women, 190 men) studying in Maltepe district of Istanbul. The ages of the students participating in the study range from 13 to 18 years (M = 15.28, SD = 1.35). In the research, the participants; “Personal Information Form”, “Dimensions of Identity Development Scale”, “Psychological Control Scale” and “Peer Pressure Scale” were applied. Since the data in the study did not meet normal distribution conditions, Mann Whitney-U, Mann Whitney-U Post-Hoc and Krushkal Wallis-H tests were applied to determine whether the scores differed. To determine the relationship between variables and their sub-dimensions, Spearman Rank Difference Correlation test was applied. According to the research results, in the sub-dimensions of identity development; differences were found according to gender, grade level and mother's education level. Female adolescents scored higher on ruminative exploration and exploration in depth compared to male adolescents. Adolescents in the 4th grade of high school had significantly higher scores on commitment making compared to other grade levels. Father's psychological control differs according to gender and grade level. It was found that male adolescents had significantly higher scores on paternal psychological control compared to female adolescents. It was determined that the total and sub-dimensions of peer pressure differed according to gender, grade level and father's education level. Peer pressure scores, both total and subscale, were significantly higher in male adolescents. The study found a significant negative relationship between maternal psychological control and the subdimensions of identity development: "commitment making," "exploration in breadth," and "identification with commitment." Additionally, there was a significant positive relationship between maternal psychological control and the "ruminative exploration" subdimension of identity development. For paternal psychological control, a significant negative relationship was found with the "commitment making" and "identification with commitment" subdimensions of identity development, while a significant positive relationship was identified with the "ruminative exploration" subdimension. A significant negative relationship was found between the subdimensions of identity development—“commitment making,” “exploration in breadth,” and “identification with commitment”—and both total peer pressure and indirect peer pressure subdimensions. A significant positive relationship was found between the “ruminative exploration” subdimension of identity development and both total peer pressure and indirect peer pressure subdimensions. A positive relationship was found between the “ruminative exploration” subdimension of identity development and direct peer pressure, while a significant negative relationship was identified between the “identification with commitment” subdimension of identity development and direct peer pressure. Additionally, a significant positive relationship was found between parental psychological control and both total peer pressure and its subdimensions.
Açıklama
Tam Metin / Full Text
Anahtar Kelimeler
Ergenlik, Kimlik gelişimi, Psikolojik kontrol, Akran baskısı, Adolescent, Identity development, Psychological control, Peer pressure
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Efe, A. E. (2024). Ergenlerde kimlik gelişimi ile algılanan anne- baba psikolojik kontrolü ve akran baskısı arasındaki ilişkinin incelenmesi / Examining the relationship between identity development in adolescent and percived parental psychological control and peer pressure. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
