Akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Abacı, Ramazan | |
| dc.contributor.author | Özkırış, Barış | |
| dc.date.accessioned | 2024-07-12T22:14:31Z | |
| dc.date.available | 2024-07-12T22:14:31Z | |
| dc.date.issued | 2012 | en_US |
| dc.date.submitted | 2012-05 | en_US |
| dc.department | Enstitüler, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Bu araştırmanın birincil amacı; İstanbul’da bir devlet üniversitesi (Marmara Üniversitesi) ve bir özel üniversitede (Maltepe Üniversitesi) çalışmakta olan ve yaşları 20 ile 70 arasında değişen akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin ve iş tatmininin bu ilişki üzerindeki aracılık (mediasyon) etkisinin incelenmesidir. Çalışmanın ikincil amaçları ise; temel benlik değerlendirme ile iş tatmini arasındaki ilişkinin, iş tatmini ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin ve de demografik özellikler ile temel benlik değerlendirme, iş tatmini ve duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu araştırmanın literatüre katkılarından biri, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin Türkiye’de test edilmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırmanın literatüre bir diğer katkısı ise, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin akademisyenler bağlamında test edilmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırma evrenini, İstanbul’da 2011 yılında devlet üniversiteleri ve özel üniversitelerde çalışmakta olan akademisyenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise; İstanbul’da bir devlet üniversitesinde (Marmara Üniversitesi) ve bir özel üniversitede (Maltepe Üniversitesi) çalışmakta olan akademisyenlerin arasından kolayda örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan ve yaşları 20 ile 70 arasında değişen 309 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırma verileri; “temel benlik değerlendirmesi envanteri”, “iş tatmini endeksi”, “duygusal örgütsel bağlılık envanteri” ve araştırmacı tarafından hazırlanan “kişisel bilgi formu” ile toplanan verilerle sınırlıdır. Anketler internet üzerinden yanıtlattırılmıştır. Araştırmaya katılan akademisyenlerden elde edilen verilerin analizleri; SPSS– 16 ve LİSREL–851 istatistik paket programları kullanılarak yapılmıştır. Bu programlar yardımıyla, ilk olarak ölçeklerin “güvenirlik analizleri” ve ölçeklerin yapısal geçerliliğine ilişkin olarak “keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri” yapılmıştır. Daha sonra ise, “korelasyon analizi” yardımı ile H1, H2 ve H3 hipotezleri test edilmiştir. İş tatmininin, akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki üzerindeki aracılık etkisini ifade eden H4 hipotezinin testi ise, “regresyon analizi” ve “Sobel testi” yardımı ile yapılmıştır. Akademisyenlerin demografik özellikleri ile temel benlik değerlendirmeleri, iş tatmini düzeyleri ve duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki bağlantıları ifade eden araştırma sorularının cevaplanmasında ise, “ilişkisiz örneklem t-testi” ve “tek faktörlü varyans analizi” yöntemlerinden faydalanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinin sonucunda elde edilen bulgular şu şekildedir: Akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=0,586; p<0.01). Bir başka deyişle, H1 hipotezi elde edilmiş olan veri tarafından desteklenmiştir. Bu tespit doğrultusunda, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki olumlu ilişkinin Türkiye’de de geçerli olduğu anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişki ilk kez akademisyenler üzerinde test edilmiş ve bu ilişkinin akademisyenler bağlamında da geçerli olduğu ortaya konmuştur. iv Akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile iş tatmini düzeyleri arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu (r=0,593; p<0.01) ve de akademisyenlerin iş tatmini düzeyleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasında da orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=0,577; p<0.01). Bir başka deyişle, H2 ve H3 hipotezleri elde edilmiş olan veri tarafından desteklenmiştir. Regresyon analizleri sonucunda, iş tatmininin, akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki üzerinde tam aracılık etkisinin olmadığı bulunmuştur. Bir başka deyişle, H4a hipotezi elde edilen veri tarafından desteklenmemiştir. İş tatmininin kısmi aracılık etkisine ilişkin olarak uygulanan Sobel testi sonucunda ise, iş tatmininin, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişki üzerinde kısmi aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur. Bir başka deyişle, H4b hipotezi elde edilmiş olan veri tarafından desteklenmiştir. Araştırmaya katılan akademisyenlerin temel benlik değerlendirme düzeylerinin ve iş tatmini düzeylerinin; üniversite, birim, unvan, cinsiyet, medeni durum, kurumda çalışma süresi ve yaş açısından 0,05 anlamlılık düzeyinde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan akademisyenlerin duygusal örgütsel bağlılık düzeylerinin ise; üniversite, birim, unvan, cinsiyet, medeni durum ve kurumda çalışma süresi açısından 0,05 anlamlılık düzeyinde farklılaşmadığı, yaş grupları açısından 0,05 anlamlılık düzeyinde farklılaştığı bulunmuştur (F=2,79; p=0,03). Tukey HSD testi vasıtasıyla yapılan çoklu karşılaştırmalar sonucunda; 61–70 yaş aralığındaki akademisyenlerin duygusal örgütsel bağlılık düzeylerinin, 20–30 yaş aralığındaki akademisyenlerin duygusal örgütsel bağlılık düzeylerinden anlamlı şekilde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (ortalama farkı=0,656; p=0,04). Bu bulgular, uygulamacılar açısından önem arz etmektedir. Özellikle insan kaynaklarında eleman seçiminde görevli olan kişilerin olumlu temel benlik değerlendirmesine sahip olan elemanları işe almaya özen göstermesi önem taşımaktadır. Bu sayede, işe alınan elemanların işlerinden daha fazla tatmin olmaları ve örgüt ile duygusal bağ kurmaları sağlanabilir. Nihai olarak devamlılık, yüksek iş performansı, verimlilik, personel devir hızının düşmesi ve örgütsel vatandaşlık davranışı gibi örgüt tarafından arzu edilen sonuçların ve davranışların ortaya çıkma ihtimali daha yüksek olacaktır. Gelecek araştırmalarda; araştırma modelinin Türkiye’nin çeşitli illerindeki üniversitelerde çalışan akademisyenler esas alınarak ve daha fazla sayıda üniversite kapsamında test edilmesi, anketlerin farklı yöntemlerle yanıtlattırılması (saha çalışması, görüşme vb.), örneklemin tesadüfî örnekleme yöntemi kullanarak seçilmesi ve modelin farklı sektörlerde çalışan kişiler üzerinde test edilmesi bir genelleme yapmak için faydalı olacaktır. Ayrıca, iş tatmini haricindeki çeşitli değişkenlerin (işin özellikleri vb.) temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişki üzerindeki aracılık etkilerinin incelenmesi, temel benlik değerlendirme ile duygusal örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin daha derinlemesine anlaşılmasını sağlayacaktır. | en_US |
| dc.description.abstract | The primary purpose of this research is to examine the relationship between core self-evaluations and affective organizational commitment and the mediating effects of job satisfaction on this relationship in the context of academics ranging from ages 20 to 70 working in a state university (Marmara University) and a private university (Maltepe University) in Istanbul. The secondary purpose of this study is to examine the relationship between core-self evaluations and job satisfaction, between job satisfaction and affective commitment as well as the relationship between demographic characteristics and core-self evaluations, job satisfaction and affective commitment. One of literally contribution of this research is to test and evaluate the relationship between core-self evaluations and affective commitment in Turkey. The other contribution of this research to the literature is to test and evaluate the relationship between core-self evaluations and affective commitment in the context of academics. The research population consists of academics worked in the state universities and private universities in 2011 in Istanbul. And the sample of research is composed of 309 academics aged 20 up to 70 and picked out with a convenience sampling method from academics working in a state university (Marmara University) and a private university (Maltepe University). Research data are limited to data collected through “core-self evaluation inventory”, “job satisfaction index”, “affective commitment inventory” and the personal information form which is prepared by researcher. Surveys were answered over internet. Data analyses obtained from academics surveyed were realized by using SPSS- 16 and LISREL-851 statistical packages. In support of this program, “reliability analyses” of measures and relating to structural validity of measures, “exploratory and confirmatory factor analyses” were realized. Then in support of “correlation analyses”, H1, H2 and H3 hypotheses were tested. And H4 hypothesis test that predicates the mediating effects of job satisfaction on the relationship between coreself evaluations and affective commitment is carried out in support of “regression analyses” and “Sobel test”. For the answers of the research questions regarding the relationship between demographic characteristics and core-self evaluation, job satisfaction and affective commitment, “independent samples t-test” and “one way ANOVA” methods were used. The findings obtained from analyses of the data are as follows: It has been determined that there is a moderately, positive and meaningful correlation between core-self evaluations and affective organizational commitment (r=0,586; p<0.01). In other words, H1 hypothesis was supported by obtained data. According to this determination, the positive relationship between core-self evaluations and affective commitment are understood to be also valid in Turkey. In addition, the relationship between core-self evaluations and affective commitment has been tested on academics for the first time and were shown that this relationship is also valid in the context of academics. vi It has been determined that there is a moderately, positive and meaningful correlation between core-self evaluations and job satisfaction (r=0,593; p<0.01) and also a moderately, positive and meaningful correlation between job satisfaction and affective commitment (r=0,577; p<0.01). In other words, H2 and H3 hypotheses were supported by obtained data. As a result of regression analyses, there is no full mediating effect of job satisfaction on the relationship between core-self evaluations and affective commitment. In other words, H4a hypothesis was not supported by obtained data. According to Sobel test applied in relation to partial mediating effect of job satisfaction, it has been determined that there is a partial mediating effect of job satisfaction on the relationship between core-self evaluations and affective commitment. In other words, H4b hypothesis was supported by obtained data. It has been determined that core-self evaluation levels and job satisfaction levels of surveyed academics do not undergo a significant change in means of university, unit, title, marital status, gender, tenure and age. And the levels of affective commitment of surveyed academics do not undergo a significant change in means of university, unit, title, marital status, gender and tenure, but in relation to age the levels of affective commitment undergo a significant change (F=2,79; p=0,03). According to multiple comparisons done by Tukey HSD test, affective commitment levels of academics aged 61 up to 70 is significantly higher than affective commitment levels of academics aged 20 up to 30 (mean difference=0,656; p=0,04). These findings are crucial for practitioners. Especially for officer of human resources assigned to choose staff, it is important to employ staff with positive coreself evaluations. Thus, a higher degree of job satisfaction and affective commitment relation of employed staff can be achieved. Finally, results and attitudes required by the organization such as continuity, high working performance, productivity, decreasing rate of turnover and organizational citizenship behavior will be more likely to occur. For the future researches, it will be useful to make a generalization by testing the research model on the basis of academics working at universities in various provinces of Turkey and enclosing greater number of universities, answering surveys in different ways (field work, interviews etc.), choosing samples by using random sampling methods and testing the model on person working in different sectors in Turkey. In addition, to study the mediating effects of several variables (job characteristics etc.) on the relationship between core self-evaluations and affective commitment will provide a deeper understanding of the relationship between core-self evaluations and affective commitment. | en_US |
| dc.identifier.citation | Özkırış, B. (2012). Akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi / Examination of the relationship between core self-evaluations and affective organizational commitment of academics. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12415/10033 | |
| dc.institutionauthor | Özkırış, Barış | en_US |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.snmz | KT0122 | en_US |
| dc.subject | Temel benlik değerlendirme | en_US |
| dc.subject | İş tatmini | en_US |
| dc.subject | Duygusal örgütsel bağlılık | en_US |
| dc.subject | Core-self evaluations | en_US |
| dc.subject | Job satisfaction | en_US |
| dc.subject | Affective organizational commitment | en_US |
| dc.title | Akademisyenlerin temel benlik değerlendirmeleri ile duygusal örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi | en_US |
| dc.title.alternative | Examination of the relationship between core self-evaluations and affective organizational commitment of academics | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
| dspace.entity.type | Publication |
Dosyalar
Orijinal paket
1 - 1 / 1
Yükleniyor...
- İsim:
- Barış_Özkırış_091107114.pdf
- Boyut:
- 4.18 MB
- Biçim:
- Adobe Portable Document Format
- Açıklama:
- Tam metin / Full text
