Sağlık ve güvenliğe ilişkin algılarımız nasıl şekilleniyor? sosyal psikoloji perspektifi
Küçük Resim Yok
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, İletişim Fakültesi
Erişim Hakkı
CC0 1.0 Universal
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sağlık ve güvenliğe ili?kin algılarımız, doğduğumuz andan ba?layarak, içinde büyüdüğümüz aile ile içinde ya?adığımız çevre ve toplumun izlerini barındırır. Bu konular, psikolojinin en genel prensipleri olan klasik ko?ullanma, edimsel ko?ullanma ve model alma gibi öğrenme ilkeleri ile açıklanabilir ve detaylı olarak ele alınabilir. Ancak, kitlesel ileti?im yoluyla davranı?ları etkileyebilme ve sağlık ve güvenliğin geni? kitlelerce “satın alınabilir” veya “i?e yarar” unsurlar olarak konumlandırılabilmesi, bu sorunların çözümünde bir araç olarak kullanılabilmesi, konunun öğrenme ilkelerinden farklı perspektiflerle de ele alınması gereğini gündeme getirir Ürünlerin ve fikirlerin geni? kitlelere pazarlanmaya ba?landığı 20. yy ortaları sosyal psikoloji alanının bu konu ile ilgilenmeye ba?ladığı zamanları da i?aret etmektedir. En temel anlamda, belirli bir kitle üzerinde tutum ve davranı? deği?imi yaratmayı hedefleyen ileti?im unsurları “Kim, Kime, Neyi, Nasıl Söylüyor?” düsturu ile özetlenmi?tir. Bu yıllara, “Mesajın Kaynağı, Mesaj, Hedef Kitle ve Ortam Özellikleri”ni ele alan Yale Tutum Deği?imi Yakla?ımı çalı?maları damgasını vurmu?tur. Takip eden yıllar içerisinde konu ile ilgili yapılan pek çok ara?tırmada ikna edici ileti?imlerin yapısı ele alınmı? ve hedef kitle özelliklerine göre mesajların içerik ve ?ekil olarak yapısı ve iletim yollarının etki büyüklüğünü nasıl deği?tirdiği incelenmi?tir. Bu çalı?maların sonuçları, herhangi bir fikri veya ürünü kabul ettirmede kaynağın uzmanlığı, inanılırlığı, hedef kitlenin özellikleri, mesajın barındırdığı söylem gibi çe?itli özelliklerin göreli önemine i?aret eden bulgular ortaya koymu?tur. (Kağıtçıba?ı, 2008; Taylor, Peplau ve Sears, 2007) Son yıllarda ise sağlık ve güvenliğe ili?kin algılarımızı etkilemede Planlı Davranı? Kuramı unsurlarından yararlanılmaktadır. Planlı Davranı? Kuramı (Ajzen, 1985; Fisbein ve Ajzen, 2005), insan davranı?larının rasyonel olduğunu, bir niyet temelinde ortaya çıktığını savunur. Niyeti belirleyen unsurların ise ki?inin söz konusu davranı?a ili?kin yargıları (tutum), o davranı?ın toplumsal ve öznel normlara uygunluğu (öznel norm) ve davranı?ın algılanan kolaylık derecesi (algılanan kontrol ) ile belirlendiğini öne sürer. Kuramda ayrıca, niyet aracılığı olmadan davranı?ı doğrudan etkileyen „alı?kanlıklar? boyutundan da bahsedilmektedir. Bu sunumda, toplum sağlığını ilgilendiren konularda kitlelere ula?ırken verilen mesajların nasıl belirlenebileceği, hedef kitle özelliklerine göre nasıl yapılandırılırsa daha fazla amacına ula?ılabileceği ve hangi yollarla iletilmesi gerektiği konuları ara?tırma bulguları ve geçmi? ve güncel kampanyalardan örnekler ile ele alınmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sosyal psikoloji, Algılar, Tutumlar, Tutum değişimi, İkna edici iletişim, Kampanyalar
Kaynak
29 Nisan 2014 İletişimde Özel Bir Alan: Sağlık ve Güvenlik İletişimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Kılıç, N. (2014). Sağlık ve güvenliğe ilişkin algılarımız nasıl şekilleniyor? Sosyal psikoloji perspektifi. 1. Sağlık ve Güvenlik İletişimi Sempozyumu SAGİS'14. Maltepe Üniversitesi, İletişim Fakültesi. s. 11-15.
