Algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık, ilişkilere dair inançlar ve bilişsel çarpıtmaların aracı rolü
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States
info:eu-repo/semantics/openAccess
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yapılan araştırmalarda erken dönemde deneyimlenen ebeveyn tutumlarının, sosyal kaygı için belirleyici ve sürdürücü bir faktör olabileceği ortaya konulmuştur (Lieb ve ark., 2000). Ayrıca, ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide birçok farklı faktörün rol oynadığı da bilinmektedir. Bu bağlamda, bütüncül bir model ortaya koyabilmek amacıyla bu araştırma, algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık ve ilişkilere dair bilişsel çarpıtmalar ile sosyal düşünceler ve inançların aracı rolünün incelenmesini amaçlamıştır. Bu amaca dayanarak, yaşları 18- 50 aralığında değişen 341’i (%58.3) kadın ve 244’ü (%41.7) erkek katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri; Demografik Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Sosyal Düşünceler ve İnançlar Ölçeği (SDİÖ), Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği (EMBU), İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (İBÇÖ), Öz-Duyarlılık Ölçeği (ÖDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, algılanan ebeveyn tutumlarının sosyal kaygı ile anlamlı düzeyde ilişkisi olduğunu, yanısıra ebeveyn tutumlarından reddedici baba ve aşırı koruyucu anne algısı ile azalan anne sıcaklığının sosyal kaygı düzeyini yordadığını göstermiştir. Ayrıca, algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık ve sosyal düşünceler ve inançların aracı rolünün olduğu gözlenmiştir. Mevcut çalışmada sosyal kaygının oluşumu ve sürekliliğine dair kapsamlı bir modelin ortaya konulmasının, literatüre katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın bulguları, ilgili literatür ile değerlendirilmiş ve gelecek çalışmalara yönelik birtakım öneriler sunulmuştur. Ayrıca, sosyal kaygı belirtileri gösteren bireylerin örüntülerinin anlaşılması ve semptomlarının azaltılmasına yönelik müdahalelerde mevcut bulguların sağlayabileceği katkılara yer verilmiştir.
Studies have revealed that parental attitudes experienced early in life can be a determinant and sustainer factor for social anxiety (Lieb et al., 2000). In addition, it has been reported that different factors play an important role in the relationship between parental attitudes and social anxiety. In this context, to present a holistic model this research aimed to investigate the mediating role of self-compassion, interpersonal cognitive distortions and social thought and beliefs between perceived parental attitudes and social anxiety. Based on this purpose, 341 (58.3%) women and 244 (41.7%) men between the ages of 18-50 were included in the study. Demographic Information Form, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Social Thoughts and Beliefs Scale (STBS), Perceived Parental Attitudes Scale (EMBU), Interpersonal Cognitive Distortions Scale (ICDS), Self-Compassion Scale (SCS) were carried out in data collection. The results of the study revealed that perceived parental attitudes were significantly associated with social anxiety, and that rejecting father, overprotective mother as well as decreased maternal warmth also predicted the level of social anxiety. In addition, it was found that self-compassion and social thoughts and beliefs mediated the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety. Presenting a comprehensive model of the formation and continuity of social anxiety in the present study can be seen important in terms of contributing to the literature. The findings of the study were interpreted together with the relevant literature, and some suggestions for future studies were presented. In addition, the contributions of the findings to the interventions, aimed at understanding the patterns of individuals with social anxiety and reducing their symptoms, are included.
Studies have revealed that parental attitudes experienced early in life can be a determinant and sustainer factor for social anxiety (Lieb et al., 2000). In addition, it has been reported that different factors play an important role in the relationship between parental attitudes and social anxiety. In this context, to present a holistic model this research aimed to investigate the mediating role of self-compassion, interpersonal cognitive distortions and social thought and beliefs between perceived parental attitudes and social anxiety. Based on this purpose, 341 (58.3%) women and 244 (41.7%) men between the ages of 18-50 were included in the study. Demographic Information Form, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Social Thoughts and Beliefs Scale (STBS), Perceived Parental Attitudes Scale (EMBU), Interpersonal Cognitive Distortions Scale (ICDS), Self-Compassion Scale (SCS) were carried out in data collection. The results of the study revealed that perceived parental attitudes were significantly associated with social anxiety, and that rejecting father, overprotective mother as well as decreased maternal warmth also predicted the level of social anxiety. In addition, it was found that self-compassion and social thoughts and beliefs mediated the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety. Presenting a comprehensive model of the formation and continuity of social anxiety in the present study can be seen important in terms of contributing to the literature. The findings of the study were interpreted together with the relevant literature, and some suggestions for future studies were presented. In addition, the contributions of the findings to the interventions, aimed at understanding the patterns of individuals with social anxiety and reducing their symptoms, are included.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Algılanan ebeveyn tutumları, Sosyal kaygı, Öz duyarlılık, İlişkilere dair bilişsel çarpıtmalar, Sosyal düşünceler ve inançlar, Perceived parental attitudes, Social anxiety, Self-compassion, Interpersonal cognitive distortions, Social thoughts and beliefs
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Kaplan, D. (2021). Algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı arasındaki ilişkide öz duyarlılık, ilişkilere dair inançlar ve bilişsel çarpıtmaların aracı rolü / The mediating role of self-compassion, interpersonal beliefs and cognitive distortions in the association between perceived parental attitudes and social anxiety (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
