Sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervoza: ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ve uyumlu-uyumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada ebeveynden algılanan psikolojik kontrol düzeyinin, uyumlu – uyumsuz mükemmeliyetçilik özelliklerinin sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervoza ile ilişkilerinin incelenmesi ve ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ile ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkide uyumsuz mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Bilgilendirilmiş Onam Formu, Psikolojik Kontrol Ölçeği, Teruel Ortoreksiya Ölçeği, Uyumlu Uyumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Çalışmanın analizlerini gerçekleştirmek için SPPS ve LISREL paket programları kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Teruel Ortoreksiya Ölçeği Türkçe?ye çevrilmiş, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Çalışma örneklemini uygun örnekleme yolu ile seçilen 18 yaş üstü 300 katılımcı (175 kadın, 125 erkek) oluşturmuştur. Çalışma sonuçları, Teruel Ortoreksiya Ölçeği?nin Türkçe uyarlamasının sağlıklı beslenmenin problemli ve problemsiz yönlerini iki boyutta değerlendiren geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın ikinci aşamasının örneklemini uygun örnekleme yolu ile seçilen 18 yaş ve üstü 302 katılımcı (173 kadın, 129 erkek) oluşturmuştur. Analiz sonuçlarına göre sağlıklı ortoreksiya mükemmelliyetçiliğin yüksek standartlar boyutu ile pozitif yönde, babadan algılanan psikolojik kontrol ile negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Ortoreksiya nervozanın ise mükemmelliyetçiliğin çelişki boyutu ve anneden algılanan psikolojik kontrol ile pozitif yönde ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Son olarak ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ve ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkide uyumsuz mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün olduğu ortaya konmuştur. Çalışma sonuçları, literatür çerçevesinde tartışılmış, gelecek araştırma ve uygulamalar için öneriler sunulmuştur.
The aim of this study is to examine the relations of healthy orthorexia and orthorexia nervosa with parental psychological control, adaptive-maladaptive perfectionism and to investigate the mediating role of maladaptive perfectionism in the relation between perceived parental psychological control and orthorexia nervosa. Demographic Information Form, Psychological Control Scale, Teruel Orthorexia Scale, The Short Form of the Revised Almost Perfect Scale were used for data collection. SPPS and LISREL programs were used for conducting the relevant analyses. For the first part of the study, Teruel Orthorexia Scale was translated into Turkish and reliability - validity studies were conducted. The sample consisted of 300 adults, aged 18 years old and older (175 females, 125 males). The findings of the study revealed that Turkish version of the Teruel Orthorexia Scale was a valid and reliable instrument to assess problematic and non-problematic aspects of healthy eating in two dimensions. The samples of the second part of the study consisted of 302 adults, aged 18 years old and older (173 females, 129 males). The findings revealed that healthy orthorexia was positively associated with high standarts dimension of perfectionism and negatively associated with maternal psychological control. On the other hand, orthorexia nervosa was positevely associated with discrepancy dimension of perfectionism and paternal psychological control. Finally, maladaptive perfectionism mediated the relation between perceived parental psychological control and orthorexia nervosa. The results were discussed in the light of the literature and suggestions are made for future theory and practise.
The aim of this study is to examine the relations of healthy orthorexia and orthorexia nervosa with parental psychological control, adaptive-maladaptive perfectionism and to investigate the mediating role of maladaptive perfectionism in the relation between perceived parental psychological control and orthorexia nervosa. Demographic Information Form, Psychological Control Scale, Teruel Orthorexia Scale, The Short Form of the Revised Almost Perfect Scale were used for data collection. SPPS and LISREL programs were used for conducting the relevant analyses. For the first part of the study, Teruel Orthorexia Scale was translated into Turkish and reliability - validity studies were conducted. The sample consisted of 300 adults, aged 18 years old and older (175 females, 125 males). The findings of the study revealed that Turkish version of the Teruel Orthorexia Scale was a valid and reliable instrument to assess problematic and non-problematic aspects of healthy eating in two dimensions. The samples of the second part of the study consisted of 302 adults, aged 18 years old and older (173 females, 129 males). The findings revealed that healthy orthorexia was positively associated with high standarts dimension of perfectionism and negatively associated with maternal psychological control. On the other hand, orthorexia nervosa was positevely associated with discrepancy dimension of perfectionism and paternal psychological control. Finally, maladaptive perfectionism mediated the relation between perceived parental psychological control and orthorexia nervosa. The results were discussed in the light of the literature and suggestions are made for future theory and practise.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sağlıklı ortoreksiya, Ortoreksiya nervoza, Ebeveynden algılanan psikolojik kontrol, Olumlu mükemmeliyetçilik, Olumsuz mükemmeliyetçilik, Healthy orthorexia, Orthorexia nervosa, Parental psychological control, Adaptive perfectionism, Maladaptive perfectionism
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Asarkaya, B. (2019). Sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervoza: ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ve uyumlu-uyumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi / Healthy orthorexia and orthorexia nervosa: their relationship with parental psychological control and adaptive-maladaptive perfectionism (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
