İnsan felsefesi açısından varoluşçuluk ve varoluşçu psikoloji
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
T.C. Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Geçtiğimiz yüzyılda, insanı bilgi konusu yaparak inceleyen psikolojide öne çıkan kuramlar, onu kendi gerçekliğinde ele almamaktan doğan bir çıkmazla karşı karşıya kaldı. Bu kuramlar insanı önceden belirlenen bir çerçevede ele aldığından dolayı eksik olarak değerlendirilmeye ve psikoloji içinde de bu yönlerinden dolayı tartışılmaya başlandı. İnsanı yalnızca kuramlar dolayımında ele almanın yetersizliğinden ötürü felsefeden yardım alma gereksinimi duydular. İnsanın kendi gerçekliği konusunda kuramcılar, bu çıkmazın egemen olduğu iklimde, yeni arayış ve çıkış yollarına yöneldiler. Böylece psikoloji kuramcıları, insanı konu alan çeşitli felsefi anlayışlara başvurma yoluna gittiler. Bunlar arasında ilk sırada geleni ise varoluşçu düşünce olmuştur. Varoluşçuluk, bir anlamda ana tema olarak insanın varoluşunu sorunlaştıran bir felsefe anlayışıdır. Varoluşçuluğun varoluş, özgürlük, sorumluluk, kaygı ve korku gibi ana kavramları öne çıkarması, psikolojinin varoluşçu düşünceden beslenmesine neden oldu. ‘Varoluşçu psikoloji’nin daha sonraları bir felsefe yapma tarzı olarak Husserl tarafından geliştirilen bir yöntem olan fenomenolojiye de yöneldiği bilinmektedir. İnsanın bütününde ve gerçekliğinde varlıkça yapısının bilgisine varmak felsefe yoluyla yapılabilir. İnsanın yapısına ilişkin soruların yanıtlanması, onun felsefede temel ya da ana yaklaşımlar olan ontolojik ve antropolojik bakışın sunacağı katkıyla daha elverişli kılınabilir. Dolayısıyla psikoloji kuramlarının, hem insanı kavrama bakımından hem de yöntem sorunları bakımından felsefi bilgiye gereksinimi vardır. Bu anlamda felsefi bilgi, insanın yapısına ve bütününe vardıracak nitelikte olan bir felsefi bilgidir. İnsanı bütünlüğünden ve gerçekliğinden yoksun nesne edinen ya da bu kavrayış olmaksızın insan üzerine yapılacak açıklamalar yetersiz ve eksik olacaktır. İster ortak konu olarak insana yönelen psikoloji için olsun ya da diğer insan bilimleri için olsun, insanı bütünlüğünde ve gerçekliğinde görmek için felsefeden yardım alma gereksinimi hem olumludur hem de olağandır. Bu bakımdan son yıllarda felsefede, felsefi danışmanık adlı uygulamalı alanın insan bilimleri ve psikoloji arasında bağlantı kurarak söz edilen yaklaşımlara dayalı insan anlayışının belirmesinde etkili olabilir.
In the past century, prominent theories in psychology that examine human beings by making them a subject of knowledge have faced an impasse arising from not considering it in its own reality. Since these theories deal with the human in a predetermined framework, they have been evaluated as incomplete and started to be discussed in psychology because of these aspects. Because of the inadequacy of dealing with man only through theories, they felt the need to seek help from philosophy. Theorists about the reality of the human being, in the climate dominated by this deadlock, turned to new search and exit ways. Thus, psychological theorists resorted to various philosophical understandings of human beings. The first among these was existential thought. Existentialism, in a sense, is a philosophy understanding that problematizes the existence of human beings as the main theme. Existentialism's emphasis on the main concepts such as existence, freedom, responsibility, anxiety and fear caused psychology to feed on existential thought. It is known that 'existential psychology' later turned to phenomenology, a method developed by Husserl as a way of philosophizing. Reaching the knowledge of the existential structure in the whole and reality of the human can be done through philosophy. Answering questions about the nature of man can be made more convenient with the contribution of his ontological and anthropological perspectives, which are the main or main approaches in philosophy. Therefore, psychological theories need philosophical knowledge both in terms of understanding human and methodological problems. In this sense, philosophical knowledge is a philosophical knowledge that can reach the structure and whole of human beings. Explanations that take the human as an object devoid of its integrity and reality, or without this understanding, will be inadequate and incomplete. The need to seek help from philosophy to see man in his totality and reality is both positive and common, whether it is for psychology that focuses on man as a common subject, or for other human sciences. In this respect, in recent years, the applied field called philosophical counseling can be effective in the emergence of human understanding based on the aforementioned approaches by establishing a connection between human sciences and psychology.
In the past century, prominent theories in psychology that examine human beings by making them a subject of knowledge have faced an impasse arising from not considering it in its own reality. Since these theories deal with the human in a predetermined framework, they have been evaluated as incomplete and started to be discussed in psychology because of these aspects. Because of the inadequacy of dealing with man only through theories, they felt the need to seek help from philosophy. Theorists about the reality of the human being, in the climate dominated by this deadlock, turned to new search and exit ways. Thus, psychological theorists resorted to various philosophical understandings of human beings. The first among these was existential thought. Existentialism, in a sense, is a philosophy understanding that problematizes the existence of human beings as the main theme. Existentialism's emphasis on the main concepts such as existence, freedom, responsibility, anxiety and fear caused psychology to feed on existential thought. It is known that 'existential psychology' later turned to phenomenology, a method developed by Husserl as a way of philosophizing. Reaching the knowledge of the existential structure in the whole and reality of the human can be done through philosophy. Answering questions about the nature of man can be made more convenient with the contribution of his ontological and anthropological perspectives, which are the main or main approaches in philosophy. Therefore, psychological theories need philosophical knowledge both in terms of understanding human and methodological problems. In this sense, philosophical knowledge is a philosophical knowledge that can reach the structure and whole of human beings. Explanations that take the human as an object devoid of its integrity and reality, or without this understanding, will be inadequate and incomplete. The need to seek help from philosophy to see man in his totality and reality is both positive and common, whether it is for psychology that focuses on man as a common subject, or for other human sciences. In this respect, in recent years, the applied field called philosophical counseling can be effective in the emergence of human understanding based on the aforementioned approaches by establishing a connection between human sciences and psychology.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İnsan felsefesi, Varoluşçuluk, Varoluşçu psikoloji, Varoluşçu terapi, Felsefi danışmanlık
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çarkı, R. (2022). İnsan felsefesi açısından varoluşçuluk ve varoluşçu psikoloji / Existentialism and existential psychology from the point of philosophical anthropology. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
