Metinsel hazzın belirleyicileri olarak bağlam ve öznelliğin felsefi ve pragmatik temelleri
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
20. yüzyıl felsefesi bütünlüklü olarak ele alındığında en temel sorun olarak karşımıza çıkan ve Gottlob Frege’nin analitik yaklaşımıyla ilk defa mercek altına aldığı anlam(lılık), bir görüş zenginliğiyle günümüze değin şekillenerek bir bağlam sorununa dönüşmüş ve böylece yüzyıllar boyunca özümsenen sözcüklerin düşüncelerin tam karşılıkları olduğu görüşü geçerliliğini yitirmiştir. Dilbilgisinin dışında kalan dildeki tüm anlamsal ögelerin bağlam kapsamında değerlendirilebileceği yaklaşımını benimseyerek bu çalışma, yazın dili-gündelik dil farklılık ve benzerliklerini öznellik merkezli bir soruşturmaya doğru açmakta ve anlamlandırma sırasında yürütülen bilişsel süreçleri inceleme konusu edinmektedir. Çalışmada, bu çerçevede, gündelik dil felsefecilerinin edimbilim merkezli anlam görüşüyle çağdaş kuramların ayrıştığı noktalar vurgulanmakta, yazınsal metinlerle ilişkili olarak anlamlandırma süreçlerindeki bilişsel işleyişe yönelik bir serimleme yapılmaktadır. Bulgular ışığında, öncelikli hedefin iletişimin kurulması, duygu ve düşüncelerin alımlayıcı için bilinir kılınması olduğu gündelik dilde istenmeyen bir unsur olan anlam/bağlam belirsizliğinin yazın dilinde dilden haz almanın olanağını oluşturduğu ve metindeki muğlaklık ölçüsünde öznel olarak anlamlandırma serüvenine girişen alımlayıcının, yine aynı ölçüde metinsel haz aldığı savı, felsefi bakış ve bağıntı kuramı payandasında, özellikle şiirlerden örneklerle temellendirilmektedir.
First examined from an analytical point of view by Gottlob Frege, the problem of meaning, which confronts us as the most fundamental problem when the twentieth century philosophy is holistically studied, has been shaped by a wide range of views to the date and has eventually turned into a context problem, thus nullifying the long-embraced opinion that the words are the exact equivalents of thoughts. Adopting the approach that all semantic elements in the language other than grammar can be evaluated within the scope of context, this study opens the differences and similarities between literary language and ordinary language towards a subjectivity-centred investigation and explores the cognitive processes carried out during interpretation. Within this framework, the points where the pragmatics-centred meaning view of ordinary language philosophers and contemporary theories diverge are emphasized, and an exposition is made regarding the cognitive functioning in the interpretation processes in relation to literary texts. In the light of the findings, this study stresses the view that the ambiguity of meaning/context, despite being an undesirable element in ordinary language where the primary goal is to communicate and to ensure the recognition of emotions and thoughts by the receiver, creates the opportunity to take textual pleasure in the literary language. Finally, through the lens of philosophy, the hypothesis that the receiver, who engages in the adventure of constructing their own meaning subjectively to the extent of the ambiguity in the text, receives the same amount of textual pleasure is grounded based on the relevance theory, with examples especially from poetry.
First examined from an analytical point of view by Gottlob Frege, the problem of meaning, which confronts us as the most fundamental problem when the twentieth century philosophy is holistically studied, has been shaped by a wide range of views to the date and has eventually turned into a context problem, thus nullifying the long-embraced opinion that the words are the exact equivalents of thoughts. Adopting the approach that all semantic elements in the language other than grammar can be evaluated within the scope of context, this study opens the differences and similarities between literary language and ordinary language towards a subjectivity-centred investigation and explores the cognitive processes carried out during interpretation. Within this framework, the points where the pragmatics-centred meaning view of ordinary language philosophers and contemporary theories diverge are emphasized, and an exposition is made regarding the cognitive functioning in the interpretation processes in relation to literary texts. In the light of the findings, this study stresses the view that the ambiguity of meaning/context, despite being an undesirable element in ordinary language where the primary goal is to communicate and to ensure the recognition of emotions and thoughts by the receiver, creates the opportunity to take textual pleasure in the literary language. Finally, through the lens of philosophy, the hypothesis that the receiver, who engages in the adventure of constructing their own meaning subjectively to the extent of the ambiguity in the text, receives the same amount of textual pleasure is grounded based on the relevance theory, with examples especially from poetry.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anlam, Bağlam, Öznellik, Metinsel haz, Dil felsefesi, Edimbilim, Meaning, Context, Subjectivity, Textual pleasure, Philosophy of language, Pragmatics
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Metinsel hazzın belirleyicileri olarak bağlam ve öznelliğin felsefi ve pragmatik temelleri / Philosophical and pragmatic foundations of context and subjectivity as determinants of textual pleasure. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
